Zwycięskie projekty zrodziły się podczas warsztatów, które odbyły się rok temu w Otwocku z inicjatywy Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) oraz Norweskiej Rady Badań (Research Council of Norway). Budżet przedsięwzięcia, finansowanego z Funduszy Norweskich i Funduszy Europejskiego Obszaru Gospodarczego, to ponad 6,5 mln euro.
„Miasta przyszłości: usługi i rozwiązania” to temat z ogromnym potencjałem. Już dziś prawie połowa ludności świata mieszka w miastach, a niedługo ma ich być aż 5 mld. Według demografów do 2050 r. miasta przyciągną nawet 80 proc. mieszkańców krajów zamożnych i ponad 60 proc. populacji krajów rozwijających się.
Nowoczesne, praktyczne, a przy tym odpowiedzialne społecznie innowacje dla miast przyszłości przygotują trzy interdyscyplinarne konsorcja polsko-norweskie. Jedno z nich rozpoczyna właśnie prace w projekcie dotyczącym „zielonego ogrzewania”, czyli metodologii procesu wymiany pieców węglowych na systemy zasilane źródłami odnawialnymi. Liderem konsorcjum jest w tym przypadku Instytut Maszyn Przepływowych im. Roberta Szewalskiego PAN. Międzynarodowy zespół ekspertów wysoko ocenił także nowatorski pomysł na ograniczenie ruchu samochodowego w miastach na rzecz zrównoważonych i dostępnych środków transportu oraz interaktywny system premiowy do promowania ekologicznego stylu życia: one też wkraczają w fazę realizacji. Liderami są odpowiednio Uniwersytet Warszawski i Politechnika Gdańska. Żywymi laboratoriami tych eksperymentów będą konkretne polskie miasta: Legionowo, Lublin, Warszawa i Gdańsk.
Pod okiem mentorów
Zanim jednak doszło do zawiązania zespołów projektowych i wyłonienia najlepszych pomysłów, do Otwocka na początku marca 2020 r. przyjechało 35 uczestników warsztatów IdeaLab z Polski i Norwegii, którzy na pięć dni zawiesili swoje zwyczajne obowiązki. Ich kandydatury wybrano spośród 123 nadesłanych zgłoszeń i na początku zupełnie się nie znali.
Metodologia warsztatów IdeaLab narodziła się w Wielkiej Brytanii, a w Polsce NCBR skorzystało z niej dzięki wsparciu Norwegów. Istotą tej inicjatywy jest nowatorski sposób tworzenia pomysłów na interdyscyplinarne projekty badawczo-rozwojowe w połączeniu z natychmiastową oceną ekspercką.