Czy już czas na łagodzenie kryteriów kredytowych przez banki?

Zapewnienie finansowania działalności gospodarczej w ostatnich dwóch kwartałach jest dla wielu firm wyzwaniem, które wymaga śledzenia aktualnych tendencji na rynku finansowym.

Publikacja: 06.09.2020 14:05

Czy już czas na łagodzenie kryteriów kredytowych przez banki?

Foto: Firmom niełatwo jest teraz uzyskać kredyty z banków. Źródło: Adobe Stock

Z jednej strony mamy do czynienia z rządowymi instrumentami pomocowymi, które mogą pomóc firmom w utrzymaniu płynności, a z drugiej przedsiębiorstwa muszą się liczyć z utrudnionym dostępem do kredytów bankowych.

Obecna sytuacja banków jest bardzo szczególna. Prawdopodobne jest, że w wyniku kryzysu wiele z nich mogłoby się znaleźć w trudnej sytuacji, gdyby nie pomoc rządu i Narodowego Banku Polskiego. Pomoc ta jednak nie zwalnia banku z odpowiedzialności za udzielone kredyty. A banki mają doskonałą świadomość tego, że wskutek kryzysu ryzyko kredytowe znacznie wzrosło. Dlatego zaostrzają kryteria udzielania kredytów, co może prowadzić do pogorszenia sytuacji finansowej ich klientów. Nie ulega wątpliwości, że w czasie kryzysu, firmom jest znacznie trudniej uzyskać kredyt bankowy. Tymczasem środki pomocowe nigdy nie będą mogły stanowić podstawowego źródła finansowania działalności gospodarczej.

Zadanie dla menedżerów finansowych

Śledzenie aktualnych wymagań kredytowych banków w obecnej sytuacji staje się kluczowym zadaniem menedżerów finansowych. Odpowiednie informacje potrzebne do analizy są zawarte w kwartalnych opracowaniach Narodowego Banku Polskiego. Ostatnie z nich opublikowano na początku sierpnia.

Ostrzejsze kryteria

Według raportu, w drugim kwartale 2020 r. banki znacząco zaostrzyły kryteria przyznawania kredytów. Miało to miejsce szczególnie w przypadku małych i średnich przedsiębiorstw. Reakcją ankietowanych banków na zwiększenie ryzyka kredytowego było podniesienie marży kredytowej, szczególnie w przypadku klientów obarczonych wyższym ryzykiem. Banki podniosły także pozaodsetkowe koszty kredytów, wymagania dotyczące zabezpieczeń, skróciły maksymalny okres kredytowania a także obniżyły maksymalne dostępne kwoty kredytów.

CZYTAJ TEŻ: Zaostrzające się kryteria bankowe dotykają MŚP. Coraz trudniej o kredyt

Podstawowe przyczyny zmian polityki kredytowej banków to ryzyko związane z przewidywaną sytuacją gospodarczą oraz ryzyko branży. Największy problem z uzyskaniem finansowania bankowego mogą więc mieć przedsiębiorcy z branż szczególnie narażonych na skutki epidemii. Oprócz zaostrzenia kryteriów kredytowych zaobserwowano również zmniejszenie popytu na kredyty bankowe. Z jednej strony przedsiębiorcy mają mniejsze potrzeby finansowe z powodu zmniejszenia się dynamiki procesów gospodarczych, z drugiej spada ich apetyt na ryzyko inwestycyjne.

CZYTAJ TEŻ: Koszty pozyskania kapitału. Jak skalkulować opłacalność różnych form finansowania?

Wiele projektów wymagających zewnętrznego finansowania zostało wstrzymanych lub przełożonych. Obniżenie popytu na kredyty, w opinii ankietowanych banków ma związek przede wszystkim ze zmniejszeniem potrzeb dotyczących finansowania środków trwałych oraz finansowaniem fuzji i przejęć. Nie bez znaczenia jest również samo zaostrzenie polityki kredytowej przez banki.

Podwójne ryzyko

Zaostrzenie kryteriów kredytowych może być niebezpieczne dla przedsiębiorstw poszukujących finansowania. Z kolei spadek popytu na produkty finansowe może być niebezpieczny dla samych banków. Nie bez znaczenia jest fakt, że sektorowi bankowemu wyrosła darmowa konkurencja w formie finansowania działalności gospodarczej ze środków rządowych.

CZYTAJ TEŻ: Kiedy zewnętrzne finansowanie pomaga w rozwoju firmy

Na szczęście raport NBP przewiduje odwrócenie dotychczasowych tendencji. W trzecim kwartale prawdopodobnie możemy się spodziewać stopniowego łagodzenia kryteriów kredytowych oraz nieznacznego wzrostu popytu na produkty bankowe służące finansowaniu działalności gospodarczej.

CZYTAJ TEŻ: Kościński: Zmieniamy całą administrację finansową

W wymiarze praktycznym może to oznaczać, że przedsiębiorcy obecnie będą chcieli wstrzymywać lub odkładać na później niektóre projekty wymagające finansowania bankowego. Jeżeli utrudnienia w dostępie do kredytów będą trwały dłużej, konieczna może być zmiana strategii pozyskiwania kapitału, na przykład zwrócenie się o finansowanie projektów przez fundusze typu venture capital. Równie ciekawą opcją może być pozyskanie środków z rynku kapitałowego, poprzez emisję akcji lub obligacji.

Autor jest przewodniczącym rady nadzorczej w polskim fintechu Provema.

Z jednej strony mamy do czynienia z rządowymi instrumentami pomocowymi, które mogą pomóc firmom w utrzymaniu płynności, a z drugiej przedsiębiorstwa muszą się liczyć z utrudnionym dostępem do kredytów bankowych.

Obecna sytuacja banków jest bardzo szczególna. Prawdopodobne jest, że w wyniku kryzysu wiele z nich mogłoby się znaleźć w trudnej sytuacji, gdyby nie pomoc rządu i Narodowego Banku Polskiego. Pomoc ta jednak nie zwalnia banku z odpowiedzialności za udzielone kredyty. A banki mają doskonałą świadomość tego, że wskutek kryzysu ryzyko kredytowe znacznie wzrosło. Dlatego zaostrzają kryteria udzielania kredytów, co może prowadzić do pogorszenia sytuacji finansowej ich klientów. Nie ulega wątpliwości, że w czasie kryzysu, firmom jest znacznie trudniej uzyskać kredyt bankowy. Tymczasem środki pomocowe nigdy nie będą mogły stanowić podstawowego źródła finansowania działalności gospodarczej.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Finanse
Nikt nic nie dostał z "Tarczy dla pogranicza”. Program okazał się fikcją
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Finanse
Polska gospodarka zadziwiająco odporna na wstrząsy
Finanse
Rowerowy biznes liczy na kolejny udany sezon
Finanse
Branża IT coraz bardziej zadłużona. Oto powód
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Finanse
Biznes wydaje rekordowe kwoty na sport