Zasady obliczania wynagrodzenia urlopowego reguluje rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego.
Co do zasady obliczając podstawę wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy należy wziąć pod uwagę podstawę wynagrodzenia oraz dodatkowe jego składniki m.in. dodatki do wynagrodzenia, np. stażowy, funkcyjny, premie regulaminowe (ale już nie uznaniowe – przy czym zwracam uwagę, że praktyce często premie regulaminowe mylnie uznawane są za uznaniowe, do podstawy wynagrodzenia urlopowego nie wliczamy również premii mających charakter jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie), wynagrodzenie za godziny nadliczbowe, dodatki za pracę w nocy, wynagrodzenie za pracę ponadwymiarową pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze czasu pracy.
Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego w podstawie urlopowej nie uwzględnia się:
1) jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie,
2) wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz za czas niezawinionego przez pracownika przestoju,
3) gratyfikacji (nagród) jubileuszowych,
4) wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego, a także za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
5) ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy,
6) dodatkowego wynagrodzenia radcy prawnego z tytułu zastępstwa sądowego,
7) wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
8) kwoty wyrównania do wynagrodzenia za pracę do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę,
9) nagród z zakładowego funduszu nagród, dodatkowego wynagrodzenia rocznego, należności przysługujących z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej,
10) odpraw emerytalnych lub rentowych albo innych odpraw pieniężnych,
11) wynagrodzenia i odszkodowania przysługującego w razie rozwiązania stosunku pracy.
W praktyce stałych elementów płacy się nie przelicza. Konieczność ustalenia tzw. średniej urlopowej wystąpi dopiero wtedy, gdy pracownik otrzymuje składniki zmienne. Zmienne składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy nie dłuższe niż jeden miesiąc uwzględnia się przy ustalaniu wynagrodzenia urlopowego w łącznej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie 3 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc rozpoczęcia urlopu, a w przypadkach znacznego wahania się ich wysokości – z okresu nieprzekraczającego 12 miesięcy.
Czytaj więcej
Czy pracodawca musi mieć udział w kształceniu zawodowym pracownika? Czy może wymagać, aby pracownik sam na własną rękę się dokształcał?
Gdy już ustalimy podstawę wymiaru wynagrodzenia urlopowego ze zmiennych składników wynagrodzenia obliczamy wynagrodzenie urlopowe dzieląc podstawę wymiaru przez liczbę godzin, w czasie których pracownik wykonywał pracę w okresie, z którego została ustalona ta podstawa, (chodzi tu o faktycznie przepracowane godziny, również w niedziele i święta oraz w dodatkowe dni wolne od pracy z tytułu pięciodniowego tygodnia pracy) a następnie, mnożąc tak ustalone wynagrodzenie za jedną godzinę pracy przez liczbę godzin, które pracownik przepracowałby w czasie urlopu w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, gdyby w tym czasie nie korzystał z urlopu.
Powyższe zasady nie mogą zostać zmodyfikowane na niekorzyść pracownika. Należy pamiętać, iż postanowienia umów i aktów na podstawie, których powstaje stosunek pracy mniej korzystne dla pracownika niż przepisy prawa pracy są nieważne z mocy prawa. W związku z czym nawet w razie uregulowania odmiennych (mniej korzystnych) zapisów w regulaminie pracy, regulaminie wynagradzania czy umowie o pracę z pracownikiem nie mogą być one stosowane, chyba, że są dla pracownika korzystniejsze.
Odpowiedzi udzieliła Joanna Czajor, radca prawny w Kancelarii Marek Płonka i Wspólnicy. Kancelaria jest zrzeszona w sieci Kancelarie RP działającej pod patronatem dziennika „Rzeczpospolita”.
