Faktoring – minister finansów wydał interpretację

Organy podatkowe różnie interpretowały sposób ustalania kosztów uzyskania przychodów w przypadku podatnika, który dokonuje cesji wierzytelności własnej w ramach umowy faktoringu. Stąd decyzja ministra finansów o wydaniu interpretacji ogólnej.

Publikacja: 08.03.2021 12:21

Faktoring – minister finansów wydał interpretację

Foto: Faktoring – resort finansów wydał interpretację. Źródło: Adobe Stock

Ministerialny dokument dotyczy przypadku, gdy podatnik (faktorant) dokonuje cesji (sprzedaży) na inny podmiot (na faktora) tzw. wierzytelności własnej, to jest wierzytelności wynikającej z dokonanej wcześniej przez podatnik na rzecz podmiotu trzeciego (dłużnika) sprzedaży towarów lub usług, w związku z którą podatnik ten wykazał z tego tytułu przychód należny. Minister analizuje regulacje ustaw o PIT i o CIT, które obowiązują od 1 stycznia 2018 r.

Faktoring, czyli co dokładnie

Trzeba na początek wyjaśnić czym jest umowa faktoringu. Jest to bowiem formuła nie zdefiniowana w polskich przepisach. Uznaje się ją zatem za umowę nienazwaną. W efekcie umowy faktoringu następuje zmiana wierzyciela tzn. w miejsce podmiotu gospodarczego, który dokonał sprzedaży towarów i usług i uzyskał w związku z tym roszczenie wobec dłużnika o zapłatę ceny za sprzedany towar lub usługę, obejmującej kwotę podatku od towarów i usług, roszczenie wobec dłużnika o zapłatę tej ceny przechodzi na faktora. Wierzytelności przenoszone na faktora w ramach faktoringu nie pomniejszały podstawy opodatkowania VAT faktoranta w ramach ulgi na złe długi.

CZYTAJ TEŻ: Resort finansów chce dalszego upraszczania VAT

W praktyce faktoring może występować w kilku wariantach w zależności od tego, na którym podmiocie (faktorze czy faktorancie) spoczywa ryzyko niewypłacalności kontrahenta. Faktoring bez regresu (tzw. faktoring pełny) oznacza sytuację, w której faktor wraz z przejęciem prawa do wierzytelności, przejmuje na siebie także ryzyko niewypłacalności kontrahenta. Z kolei faktoring z regresem (tzw. faktoring niepełny) oznacza sytuację, gdy faktor nie bierze na siebie ryzyka niewypłacalności kontrahenta. Odmianą faktoringu pełnego i niepełnego jest tzw. faktoring mieszany, w którym faktorant przenosi część ryzyka niespłacenia zobowiązania na faktora, tj. faktor przejmuje ryzyko tylko do wysokości ustalonej kwoty.

Ważne jest też to, że umowa faktoringu jest zazwyczaj umową odpłatną, co oznacza, iż za wykonywane w jej ramach usługi faktor pobiera od faktoranta wynagrodzenie, w postaci prowizji, opłat czy odsetek faktoringowych.

CZYTAJ TEŻ: Karty paliwowe – rozliczenie w VAT. Jest interpretacja ministra

Z punktu widzenia faktoranta zawarcie umowy faktoringu ma na celu poprawę płynności finansowej wierzyciela, poprzez możliwość wcześniejszego dysponowania środkami finansowymi, należnymi takiemu wierzycielowi od dłużnika. Dzięki usłudze faktoringu podatnik uzyskuje środki finansowe zaraz po wystawieniu faktury, niezależnie od wskazanego terminu jej płatności. Z tego względu usługę faktoringową często uznaje się za ekonomiczny odpowiednik krótkoterminowego kredytu obrotowego.

Faktoring – rozbieżności interpretacyjne

Analizując wydane w tym zakresie interpretacje indywidualne można spotkać różne podejście organów podatkowych do rozliczenia faktoringu. Część z nich uważa, że faktoranci mogą rozpoznać koszty uzyskania przychodów jedynie wówczas, gdy ponieśli stratę na transakcji zbycia (cesji) wierzytelności własnej. W przypadku, gdy strata nie występuje — prawo do zaliczenia poniesionych wydatków do kosztów też nie wystąpi. Inna linia interpretacyjna, która się wykształciła wskazuje, że za koszt uzyskania przychodu w kalkulacji podatku dochodowego przy zbyciu (cesji) wierzytelności własnej można uznać wartość wierzytelności netto, czyli bez uwzględnionej w niej kwoty VAT.

Faktoring – minister daje wytyczne

Aby zlikwidować rozbieżności interpretacyjne minister finansów w interpretacji ogólnej stwierdza, że odpłatne zbycie przez podatnika podatku dochodowego wierzytelności wynikającej z dokonanej wcześniej przez takiego podatnika na rzecz podmiotu trzeciego (dłużnika) sprzedaży towarów lub usług stanowi odrębną od wskazanej sprzedaży towarów lub usług operację gospodarczą, wywołującą po stronie zbywcy wierzytelności skutki w podatku dochodowym w postaci wystąpienia przychodu oraz kosztów uzyskania przychodu.

Zbycie wierzytelności podmiotowi trzeciemu nie jest związane z transakcją zawartą między wierzycielem a jego dłużnikiem – jest odrębnym zdarzeniem gospodarczym. Zbycie wierzytelności nie prowadzi do spłaty tej wierzytelności przez dłużnika, ponieważ ten w dalszym ciągu nie uregulował swojego zobowiązania, tylko po zbyciu tej wierzytelności, jest on zobowiązany wobec innego podmiotu. Uzyskana przez faktoranta w wyniku sprzedaży tej wierzytelności kwota nie może być zatem traktowana jako spłata wierzytelności dokonana przez pierwotnego dłużnika. W konsekwencji wierzyciel (faktorant) należność uzyskaną za zbywaną wierzytelność powinien zaliczyć do swoich przychodów w podatku dochodowym. Ma w związku z tym również prawo do uwzględnienia kosztów uzyskania tych przychodów.

Według ministra, kosztem w analizowanej sprawie będzie co do zasady nominalna wartość zbytej wierzytelności w ujęciu brutto (tj. z uwzględnioną w wartości wierzytelności kwotą VAT). Z kolei rozpoznanie straty na takiej transakcji jest limitowane wysokością przychodu należnego wcześniej rozpoznanego na sprzedaży towarów lub usług (w kwocie netto). Przedstawiając to na przykładzie: jeżeli wierzytelność ma wartość 123 zł (100 zł to kwota netto i 23 zł to VAT), to gdy strata na jej sprzedaży nie przekroczy 100 zł (czyli wartości przychodu należnego netto), wówczas mamy prawo w całości ja zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Jednak w sytuacji, gdy strata przekroczy 100 zł, nadwyżka nie będziemy ujmować w rozliczeniach ze skarbówką.

CZYTAJ TEŻ: Kościński: Zmieniamy całą administrację finansową

Minister finansów zastrzega w swojej interpretacji, że opisane wyjaśnienia odnoszą się do sytuacji, w której na wysokość wyceny zbywanej wierzytelności oraz na wysokość wynagrodzenia faktora za wykonywane na rzecz faktoranta usługi nie miały wpływu powiązania istniejące między podmiotami powiązanymi.

Poza zakresem tej interpretacji ogólnej pozostają także szczególne rodzaje wierzytelności własnej (np. wierzytelność nieściągalna, wierzytelność przedawniona, wierzytelność z tytułu kredytu albo pożyczki, wierzytelność z tytułu obligacji albo odsetek).

Interpretacja ogólna ministra finansów z 15 lutego 2021 r. (nr DD5.8201.11.2020).

Ministerialny dokument dotyczy przypadku, gdy podatnik (faktorant) dokonuje cesji (sprzedaży) na inny podmiot (na faktora) tzw. wierzytelności własnej, to jest wierzytelności wynikającej z dokonanej wcześniej przez podatnik na rzecz podmiotu trzeciego (dłużnika) sprzedaży towarów lub usług, w związku z którą podatnik ten wykazał z tego tytułu przychód należny. Minister analizuje regulacje ustaw o PIT i o CIT, które obowiązują od 1 stycznia 2018 r.

Pozostało 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo i Podatki
Segregacja odpadów: będą nowe obowiązki dla firm
Prawo i Podatki
Ważny wyrok NSA w sprawie atomowej broni fiskusa
Prawo i Podatki
Kto płaci karę za jazdę autostradą leasingowym autem bez opłaty? Jest wyrok NSA
Prawo i Podatki
NSA wydał wyrok ws. zwrotu akcyzy przy korekcie faktury
Prawo i Podatki
Nowe przepisy mają zachęcić przedsiębiorców do zawierania ugód