Nie są to jednak synonimiczne określenia tego samego działania, lecz dwa zupełnie różne narzędzia wykorzystywane przez urzędy skarbowe.
Czym są czynności sprawdzające?
Przepisy dotyczące przeprowadzania czynności sprawdzających, zawarte są w ustawie z 29 sierpnia 1997 r. ordynacja podatkowa w dziale V. Natomiast przepisy dotyczące kontroli podatkowej w dziale VI, tej samej ustawy. Czynności sprawdzające mają na celu sprawdzenie formalnej poprawności i terminowości składanych deklaracji i wpłacanych podatków, ustalenie stanu faktycznego niezbędnego do stwierdzenia zgodności z przedstawionymi dokumentami a także zweryfikowanie poniesionych przez podatnika wydatków i uzyskanych przychodów (opodatkowanych i nieopodatkowanych) w zakresie niezbędnym do ujawnienia podstawy opodatkowania z tytułu przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych a także zweryfikowanie danych i dokumentów przedstawionych przez podatnika dokonującego rejestracji podatkowej (art. 272 – ordynacja podatkowa).
CZYTAJ TEŻ: Czy nieodliczony VAT jest kosztem podatkowym?
Dodatkowo, organ podatkowy może badać zasadność zwrotu podatku VAT, zgodnie z art. 274b ordynacji podatkowej oraz art. 87 ust. 2 ustawy o VAT. Organ podatkowy może postanowić o przedłużeniu terminu zwrotu podatku VAT do czasu zakończenia czynności sprawdzających. Rozpoczęcie czynności sprawdzających nie poprzedza doręczenie zawiadomienia o zamiarze ich przeprowadzenia czy też zawiadomienie o ich wszczęciu. Najczęściej o ich rozpoczęciu podatnik powiadamiany jest telefonicznie. Często podatnik nie jest również zawiadamiany o zakończeniu prowadzonych czynności sprawdzających, co jest jedną z różnic pomiędzy kontrolą podatkową a czynnościami sprawdzającymi.
Kto może przeprowadzać czynności sprawdzające?
Do przeprowadzenia czynności sprawdzających uprawnione są organy podatkowe pierwszej instancji:
- naczelnik urzędu skarbowego;
- naczelnik urzędu celno-skarbowego (w zakresie podatku akcyzowego);
- wójt, burmistrz, prezydent miasta, starosta, marszałek województwa (w zakresie podatków od środków transportu, od nieruchomości, leśnego, rolnego lub opłat lokalnych);
- dyrektor izby celnej;
- dyrektor izby skarbowej.