Opłata opakowaniowa dla firm już na horyzoncie

Polskie firmy czeka wzrost kosztów działalności, których wielkości nikt nie jest w stanie oszacować. Wiąże się to z nową filozofią dotyczącą opakowań.

Publikacja: 26.05.2021 07:58

Opłata opakowaniowa dla firm już na horyzoncie

Foto: Z pewnością zaskoczeniem dla firm będzie nowa danina – opłata opakowaniowa, która nie ma nic wspólnego z obowiązującą już opłatą produktową. Źródło: Adobe Stock

Opłata opakowaniowa czai się już na horyzoncie. Ministerstwo Klimatu i Środowiska (MKiŚ) przygotowało zmiany do ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. Modyfikacja polega na transpozycji przepisów z dwóch dyrektyw. Pierwsza (dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2018/851 z 30 maja 2018 r. zmieniająca dyrektywę 2008/98/WE w sprawie odpadów w zakresie art. 8 i 8a) dotyczy konieczności wprowadzenia w Polsce rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP), a druga (dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2019/904 w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko w zakresie art. 6 i 9) na przyjęciu regulacji w zakresie wymogów dotyczących produktu oraz selektywnej zbiórki. Ponadto, resort środowiska chce przy tej okazji – jak podkreślił – „doszczelnić system” bowiem w jego ocenie przy odzysku i recyklingu dochodzi do nieprawidłowości.

Oczywiste nowości

Ciekawostką jest to, że propozycja zmian ustawy jest niezależna od procedowanego już przez rząd projektu ustawy o zmianie ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej oraz niektórych innych ustaw. Ponadto, zaproponowane rozwiązania w sumie dla przedsiębiorców nie powinny być zaskoczeniem, bo przedstawione propozycje są w obowiązujących unijnych dyrektywach. Z drugiej strony problematyka odpadów jest szeroka, a do tego nie jest łatwa. Co więc się zmieni i jakie pojawią się oczywiste nowości?

Jakie są najważniejsze nowe regulacje dotyczące opakowań?

  1.  Rozdzielenie strumienia opakowań produktów oraz odpadów opakowaniowych na opakowania przeznaczone dla gospodarstw domowych oraz pozostałe opakowania (głównie handel, usługi, przemysł).
  2. Ustanowieniu opłaty opakowaniowej ponoszonej przez wprowadzających produkty w opakowaniach przeznaczonych dla gospodarstw domowych; wysokość stawek opłaty określi minister właściwy ds. klimatu w drodze rozporządzenia (wdrożenie prawa UE).
  3. Ustanowienie obowiązku dla przedsiębiorców wprowadzających napoje w butelkach z tworzyw sztucznych o pojemności do 3l zapewnienia w tych opakowaniach udziału materiałów pochodzących z recyklingu odpadów z tworzyw sztucznych (wdrożenie prawa UE).
  4. Wprowadzenie obowiązku osiągnięcia poziomu selektywnego zbierania butelek PET do 3 litrów (wdrożenie prawa UE).
  5. Powierzenie określonych zadań nadzorczych i analitycznych nad systemem rozszerzonej odpowiedzialności producenta (system ROP) Instytutowi Ochrony Środowiska – Państwowemu Instytutowi Badawczemu (IOŚ-PIB) (wdrożenie prawa UE).
  6. Wprowadzenie mechanizmu nieodpłatnego przydzielania przez IOŚ-PIB masy odpadów opakowaniowych poddanych recyklingowi organizacjom odpowiedzialności producentów i organizacjom samorządu gospodarczego; masa ta będzie odpowiadała masie odpadów opakowaniowych poddanych recyklingowi, za którą uiszczono opłatę opakowaniową (czyli powstałych z opakowań przeznaczonych dla gospodarstw domowych), i będzie ustalana na podstawie informacji przekazywanych okresowo przez recyklerów; mechanizm ten zapewni możliwość realizacji ustawowego obowiązku zapewnienia poziomów recyklingu przez organizacje w imieniu wprowadzających produkty w opakowaniach przeznaczonych dla gospodarstw domowych, których ta organizacja reprezentuje.
  7. Wprowadzenie mechanizmu doszczelniającego system wystawiania dokumentów DPR i EDPR, które będą wystawiane przez IOŚ-PIB na wniosek recyklera, eksportera lub wewnątrzwspólnotowego dostawcy odpadów opakowaniowych po przeprowadzeniu audytu przedsiębiorcy w zakresie informacji wskazanych we wniosku.
  8. Przekształcenie organizacji odzysku opakowań w organizacje odpowiedzialności producentów oraz wprowadzeniu zmian w zakresie wymagań dotyczących prowadzenia działalności przez te organizacje polegających m.in. na podniesieniu kapitału zakładowego do 5 mln zł oraz obowiązku uzyskania zezwolenia na prowadzenie działalności, które będzie wydawał minister właściwy do spraw klimatu.
  9. Wprowadzenie mechanizmu wynagrodzenia dla organizacji odpowiedzialności producentów płaconego przez producentów reprezentowanych przez daną organizację; minimalną wysokość wynagrodzenia określi minister właściwy ds. klimatu w drodze obwieszczenia (wdrożenie prawa UE).

Opakowania – rozszerzona odpowiedzialność producenta

Nie ma legalnej definicji rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP). Najkrócej mówiąc według dyrektywy 2008/98/WE to jest zestaw środków podjętych przez państwa członkowskie w celu zapewnienia, aby producenci produktów ponosili odpowiedzialność finansową lub odpowiedzialność finansową i organizacyjną na etapie cyklu życia produktu, gdy staje się on odpadem. Środki te – jak wynika z konstrukcji ROP – zwiększą przydatność odpadów do recyklingu. W rezultacie rozszerzona odpowiedzialność producenta ma nie tylko uporządkować gospodarkę odpadami, ale również ją rozwinąć.

CZYTAJ TEŻ: Opakowanie w Chinach to czynnik sukcesu

Wprowadzenie ROP do polskiego prawa na przedsiębiorstwach wymusi dokonanie wielu zmian polegających na większej transparentności w zakresie odpadów. Inaczej mówiąc opakowanie produktu od samego początku powstania produktu będzie traktowane jako odpad, a system ROP pozwoli śledzić życie odpadu aż do jego recyklingu. Już dziś przedsiębiorstwa, których ustawa będzie dotyczyć powinny dokonać swoistego przeglądu procedur zarządzania odpadami, rejestracji czy systemów finansowo-księgowych.

Nowa danina, czyli opłata opakowaniowa

Z pewnością zaskoczeniem dla firm będzie nowa danina – opłata opakowaniowa, która nie ma nic wspólnego z obowiązującą opłatą produktową. Według Ministerstwa Klimatu i Środowiska opłata opakowaniowa będzie związana z wprowadzaniem do obrotu produktów w opakowaniach przeznaczonych dla gospodarstw domowych, a opłata produktowa jest związana z niezrealizowaniem ustawowych celów w zakresie przetwarzania odpadów opakowaniowych, w tym także innych niż przeznaczone dla gospodarstw domowych (tj. zbiorczych i transportowych).

CZYTAJ TEŻ: FOPNL – info o wartościach odżywczych na froncie opakowań

Podstawą ustalenia wysokości opłaty opakowaniowej będzie masa opakowania. Wstępnie przyjęto, że średnia stawka opłaty za każdy kilogram opakowania, w którym producenci wprowadzą do obrotu swoje produkty, będzie wynosić 50 groszy polskich złotych. Ministerstwo szacuje, że w 2023 r. z tego tytułu zostanie zebranych 1,5 mld zł.

Opłata opakowaniowa – termin wejścia w życie

Resort środowiska ma świadomość, że proponowana ustawa będzie negatywnie oddziaływać na sytuację finansową konsumentów i przedsiębiorców. Dlatego z uwagi na epidemię SARS-Cov-2 ustawa nie wejdzie w życie ani w bieżącym, ani w przyszłym roku. Planowanym terminem wejścia w życie przepisów projektowanej ustawy jest 1 stycznia 2023 r., co jest dopuszczalne ze względu na termin dostosowania systemu ROP do przepisów art. 8 i 8a dyrektywy 2008/98/WE w sprawie odpadów, określony w art. 8a ust. 7 tej dyrektywy na 5 stycznia 2023 r.

CZYTAJ TEŻ: Bez flagi ani rusz, czyli jak znakować mięso

W praktyce więc wszystkie przedsiębiorstwa w Polsce mają zaledwie półtora roku na zastanowienie się jak zachować konkurencyjność cenową dla swoich produktów.

Opłata opakowaniowa czai się już na horyzoncie. Ministerstwo Klimatu i Środowiska (MKiŚ) przygotowało zmiany do ustawy o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi. Modyfikacja polega na transpozycji przepisów z dwóch dyrektyw. Pierwsza (dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2018/851 z 30 maja 2018 r. zmieniająca dyrektywę 2008/98/WE w sprawie odpadów w zakresie art. 8 i 8a) dotyczy konieczności wprowadzenia w Polsce rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP), a druga (dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady UE 2019/904 w sprawie zmniejszenia wpływu niektórych produktów z tworzyw sztucznych na środowisko w zakresie art. 6 i 9) na przyjęciu regulacji w zakresie wymogów dotyczących produktu oraz selektywnej zbiórki. Ponadto, resort środowiska chce przy tej okazji – jak podkreślił – „doszczelnić system” bowiem w jego ocenie przy odzysku i recyklingu dochodzi do nieprawidłowości.

Pozostało 88% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo i Podatki
Segregacja odpadów: będą nowe obowiązki dla firm
Prawo i Podatki
Ważny wyrok NSA w sprawie atomowej broni fiskusa
Prawo i Podatki
Kto płaci karę za jazdę autostradą leasingowym autem bez opłaty? Jest wyrok NSA
Prawo i Podatki
NSA wydał wyrok ws. zwrotu akcyzy przy korekcie faktury
Prawo i Podatki
Nowe przepisy mają zachęcić przedsiębiorców do zawierania ugód