Kontrola jakości żywności po nowemu. Czego się dowiemy?

Rząd przygotował zmiany w zakresie kontroli jakości żywności. Będzie uregulowana kontrola sprzedaży żywności przez internet. Dopuszczalny będzie zakup kontrolny produktu, anonimowe pobranie próbki czy publiczne informowanie o wyniku kontroli.

Publikacja: 29.11.2020 10:13

Kontrola jakości żywności po nowemu. Czego się dowiemy?

Foto: Kontrola jakości żywności będzie wyglądać inaczej. Źródło: Adobe Stock

Z kolei przedsiębiorcy będą mogli na swoich produktach stosować oznaczenia pochodzenia lub jakościowe.

Minister rolnictwa i rozwoju wsi, jako organ właściwy merytorycznie, przygotował zmiany w ustawie o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz niektórych innych ustaw. Jak napisano w uzasadnieniu zmiany mają na celu zwiększenie efektywności nadzoru nad artykułami rolno-spożywczymi, w tym przede wszystkim nad ich jakością handlową w produkcji i w obrocie. W szczególności w projekcie zaproponowano szereg przepisów doprecyzowujących zasady kontroli jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych i postępowania Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (dalej IJHARS), w tym w zakresie kontroli żywności sprzedawanej na odległość (np. w sklepach internetowych).  Poniżej prezentujemy najważniejsze zmiany ważne dla polskich małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) zajmujących się produkcją i sprzedażą żywności.

Podmioty, których dotyczy projekt ustawy

Rodzaj podmiotu  

Liczba podmiotów

Przetwórcy zajmujący się przetwarzaniem artykułów żywnościowych

 

Około 13,8 tys. podmiotów wytwarzających produkty spożywcze
Handlowcy zajmujących się obrotem artykułami rolno-spożywczymi

 

Około 108 tys. placówek handlowych zajmujących się obrotem artykułami
rolno-spożywczymi
Konsumenci żywności

 

38 mln 388 tys. osób
Rolnicy realizujący działanie „Dobrostan zwierząt” PROW 2014-2020

 

70 tys. rolników
Podmioty zajmujące się w sposób profesjonalny uprawą roślin lub obrotem towarami roślinnymi. 52 443 podmiotów

Źródło: Ocena skutków regulacji ustawy, przygotowana przez MRiRW.

Kontrola sprzedaży na odległość

Kontrola na odległość nie jest wymysłem polskiego rządu, ale ma swoje umocowanie w prawie unijnym. Stanowi o tym Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625 z 15 marca 2017 r. w sprawie kontroli urzędowych i innych czynności urzędowych przeprowadzanych w celu zapewnienia stosowania prawa żywnościowego i paszowego oraz zasad dotyczących zdrowia i dobrostanu zwierząt, zdrowia roślin i środków ochrony roślin [nazwa ze względu na swoją długość na potrzeby tego tekstu skrócona, dalej także rozporządzenie UE 2017/625].

Kontrola zakupionych próbek

Zgodnie z punktem 49 preambuły rozporządzenia UE 2017/625 w celu przeprowadzenia kontroli urzędowych wymiany handlowej odbywającej się za pośrednictwem internetu lub innych form sprzedaży na odległość właściwe organy powinny mieć możliwość uzyskania próbek poprzez składane anonimowo zamówienia, w odniesieniu do których można następnie przeprowadzić analizę lub badanie, lub poddać je weryfikacji zgodności. Właściwe organy powinny podejmować wszelkie kroki, aby zachować prawo podmiotów do drugiej ekspertyzy.

CZYTAJ TEŻ: Bez flagi ani rusz, czyli jak znakować mięso

Doprecyzowanie tego jest w art. 36 rozporządzenia, który stanowi, że w przypadku zwierząt i towarów oferowanych na sprzedaż za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość, do celów kontroli urzędowej można wykorzystać próbki zamówione od podmiotów przez właściwe organy, bez konieczności ujawniania się przez te organy.

CZYTAJ TEŻ: FOPNL – info o wartościach odżywczych na froncie opakowań

Zgodnie z projektem ustawy takie uprawnienie otrzyma Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (IJHARS), a dokładniej jej pracownicy. Nabycie będzie miało postać anonimowego zakupu kontrolnego. Próbka pobrana przez zakup kontrolny przy sprzedaży na odległość musi być niezwłocznie poddana oględzinom oraz sprawdzeniu opakowania i oznakowania. Może być poddana badaniom laboratoryjnym. Z czynności tych sporządzane muszą być protokoły.

CZYTAJ TEŻ: Eksport polskiej żywności wzrósł o 6 proc. pomimo pandemii

Projekt podaje legalną definicję „sprzedaży na odległość”, przez którą należy rozumieć wprowadzanie do obrotu artykułów rolno- spożywczych w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość, w tym sprzedaż, o której mowa w art. 36 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625.

Przebieg zakupu kontrolnego przy sprzedaży żywności na odległość
1.      Zamówienie składane jest anonimowo przez pracownika Inspekcji za pośrednictwem środków porozumiewania się na odległość (internet, telefon).

2.      W celu zapewnienia anonimowości pracownik Inspekcji uprawniony jest do posługiwania się innym imieniem i nazwiskiem, niż rzeczywiste.

Wojewódzki Inspektor będzie prowadził bazę imion i nazwisk, spośród których losowo wybierane będzie imię i nazwisko wykorzystywane do zakupu. Losowo wybrane imię i nazwisko wskazywane będzie w upoważnieniu, które po dokonaniu zakupu okazywane będzie kontrolowanemu.

3.      Przebieg zakupu kontrolnego przy sprzedaży na odległość jest utrwalany za pośrednictwem urządzenia rejestrującego obraz lub dźwięk, w zależności od formy sprzedaży na odległość.

4.      Obraz lub dźwięk są rejestrowane w sposób umożliwiający identyfikację kontrolowanego oraz pobieranej próbki.

5.      IJHARS w związku z zakupem może gromadzić następujące dane: nazwa lub firma;  adres; adres strony internetowej i adres poczty elektronicznej, w przypadku gdy zakup kontrolny jest dokonywany za pośrednictwem tej strony; numer telefonu lub faksu, w przypadku gdy zakup kontrolny jest dokonywany za pośrednictwem tych urządzeń.

6.      Nośnik zawierający utrwalony obraz lub dźwięk stanowi załącznik do protokołu.

Zakup kontrolny

Projektowana ustawa definiuje pojęcie „zakupu kontrolnego”. Jest to nabycie artykułu rolno-spożywczego w celu kontroli w zakresie jakości handlowej artykułu rolno-spożywczego bez ujawniania tożsamości pracownika Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.

W praktyce urzędnik IJHARS – poza sprzedażą na odległość, o które mowa wyżej – będzie mógł również dokonywać zakupu kontrolnego np. w zakładach żywienia zbiorowego (punkty gastronomiczne, restauracje, bary, puby itd.).

Rośliny, sól i woda mineralna

Projekt ustawy przewiduje możliwość oznakowania wody mineralnej, wody źródlanej, wody stołowej i soli przeznaczonej do spożycia przez ludzi informacją „Produkt polski”, jeżeli ich wydobycie i przetworzenie odbyło się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

CZYTAJ TEŻ: Polska żywność – czas na wartość dodaną

Taką samą możliwość przewidziano dla roślin oznaczonych kodami 0601-0603 Nomenklatury scalonej („CN”). Inaczej mówiąc informację „Produkt polski” będzie można umieścić np. na tulipanach, różach, gladiolach, jeśli uprawa (produkcja) roślin objętych wymienionym kodami odbyły się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

CZYTAJ TEŻ: Promocja żywności – te dziedziny i te rynki mają dać zyski w 2021 r.

Kwestię „Produktu polskiego” reguluje ustawa z 4 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2016 r. poz. 2007), która to przewiduje  dobrowolne znakowanie środków spożywczych informacją „Produkt polski”. Producenci w ten sposób mogą wyróżnić swój produkt, a klienci mogą kupić krajowy wyrób. Szczegóły techniczne znaku „Produkt polski” opisano w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 16 grudnia 2016 r. w sprawie wzoru znaku graficznego zawierającego informację „Produkt polski”  (Dz. U. z 2016 r. poz. 2148).

Dobrostan Plus

Rolnik utrzymujący zwierzęta w warunkach podwyższonego dobrostanu i realizujący działanie „Dobrostan zwierząt” PROW 2014-2020 będzie miał możliwość znakowania produktów spożywczych informacją „Dobrostan Plus”. Oznaczenie „Dobrostan Plus” pozwoli na to, aby z jednej strony konsumenci mieli świadomość, że produkty, które kupują pochodzą od zwierząt utrzymywanych w warunkach podwyższonego dobrostanu, a z drugiej umożliwi otrzymywanie przez rolników adekwatnej do tej jakości ceny.

Kontrola jakości żywności, a pomoc policji

Organ Inspekcji może zwrócić się o pomoc do Policji lub straży gminnej (miejskiej), jeżeli istnieje uzasadnione przypuszczenie, że w toku kontroli natrafi na opór, który utrudni lub uniemożliwi temu organowi przeprowadzenie kontroli. Właściwy miejscowo komendant Policji lub straży gminnej (miejskiej) zapewnia pomoc przy przeprowadzeniu kontroli.

Poza tym organ IJHARS, jego upoważniony pracownik, będzie mógł wykonywać fotografię kontrolowanych artykułów rolno-spożywczych, przy użyciu urządzeń rejestrujących obraz.

CZYTAJ TEŻ: Zatoka Perska (Arabska) to region szukający żywności

Organy IJHARS uzyskają również możliwość podawania do publicznej wiadomości informacji o wynikach kontroli, niezależnie od obligatoryjnego upubliczniania informacji zawartych w decyzjach administracyjnych dotyczących artykułów rolno-spożywczych zafałszowanych. To rozwiązanie zapewni konsumentom dostęp do informacji o rzetelności wytwarzanych produktów przez konkretną firmę.

Aktualnie ustawa jest na etapie publicznych konsultacji.

Link do projektu ustawy:

Z kolei przedsiębiorcy będą mogli na swoich produktach stosować oznaczenia pochodzenia lub jakościowe.

Minister rolnictwa i rozwoju wsi, jako organ właściwy merytorycznie, przygotował zmiany w ustawie o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz niektórych innych ustaw. Jak napisano w uzasadnieniu zmiany mają na celu zwiększenie efektywności nadzoru nad artykułami rolno-spożywczymi, w tym przede wszystkim nad ich jakością handlową w produkcji i w obrocie. W szczególności w projekcie zaproponowano szereg przepisów doprecyzowujących zasady kontroli jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych i postępowania Inspekcji Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych (dalej IJHARS), w tym w zakresie kontroli żywności sprzedawanej na odległość (np. w sklepach internetowych).  Poniżej prezentujemy najważniejsze zmiany ważne dla polskich małych i średnich przedsiębiorstw (MŚP) zajmujących się produkcją i sprzedażą żywności.

Pozostało 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Prawo i Podatki
Certyfikat ma ułatwić firmom udział w przetargach publicznych
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Prawo i Podatki
Samochody osobowe do testów mają być zwolnione z akcyzy
Prawo i Podatki
Deregulacja ma ułatwić życie firmom. Resort rozwoju ogłosił swoje pomysły
Prawo i Podatki
Rząd szykuje ułatwienia dla przedsiębiorców. Wiemy, co znajdzie się w ustawie
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Prawo i Podatki
Nowy pomysł rządu: zatrudnisz seniora, dostaniesz dofinansowanie