Czas, podczas którego pracownik pozostaje do dyspozycji pracodawcy w miejscu pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy, nazywany jest czasem pracy. Zgodnie z art. 129 § 1 kodeksu pracy, czas pracy nie może przekroczyć 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesiące.
Przerwa śniadaniowa – co można robić?
Najpopularniejszym rodzajem przerwy, z której korzysta większość pracowników jest tzw. przerwa śniadaniowa. Pracownik ma do niej prawo, jeżeli jego dobowy wymiar czasu pracy wynosi co najmniej sześć godzin (art. 134 kodeksu pracy). Przerwa ta wliczana jest do czasu pracy. Warunkiem skorzystania z tej przerwy jest przepracowanie odpowiedniej liczby godzin w ciągu doby. W przepisie wyraźnie podkreślono, że piętnastominutowa przerwa dotyczy pracowników, którzy pracują co najmniej sześć godzin. Oznacza to, że przerwa w pracy w tej samej piętnastominutowej długości dotyczy osób, które pracują również osiem, dziesięć czy dwanaście godzin. Pracownik, nie może zrezygnować z przerwy celem szybszego wyjścia z pracy czy przyjścia do niej później. Przy nabyciu prawa do tej przerwy nie ma znaczenia wymiar etatu.
CZYTAJ TEŻ: Praca zdalna: czy firma zwróci ci za prąd? Prawnik wyjaśnia
Przepisy nie regulują w jaki sposób pracownik ma spędzać piętnastominutową przerwę. Pracodawca może jednak zabronić spędzania przerwy poza zakładem pracy dokonując takiego zapisu w regulaminie pracy. Przesłanką takiego zapisu może być obawa o bezpieczeństwo pracownika.
Zagadnienie to omówiono w wyroku Sądu Najwyższego z 16 marca 2017 r. (I PK 124/16): ,,prawo pracownika do przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut, wliczanej do czasu pracy (art. 134 k.p.) powinno być realizowane z poszanowaniem pracowniczego obowiązku przestrzegania regulaminu pracy i ustalonego w zakładzie pracy porządku (art. 100 § 2 pkt 2 k.p.). Oznacza to, że organizowanie i wykorzystywanie zaliczanej do czasu pracy płatnej przerwy na odpoczynek od pracy lub spożycie posiłku nie zależy od swobodnego uznania uprawnionego pracownika, który nie może dowolnie ani samowolnie decydować o miejscu wykorzystania płatnej przerwy w pracy poza siedzibą pracodawcy lub poza innym wyznaczonym mu miejscem pozostawania do dyspozycji pracodawcy w czasie pracy (art. 128 k.p.), który obejmuje także okres co najmniej piętnastominutowej przerwy w pracy zaliczanej do czasu pracy (art. 134 k.p.). Korzystanie z płatnej przerwy w pracy zaliczanej do czasu pracy wymaga co do zasady przebywania w siedzibie pracodawcy lub w innym miejscu wyznaczonym lub akceptowanym przez pracodawcę do jej wykorzystania.”
Dłuższa przerwa niewliczana do czasu pracy
Zgodnie z art. 141 § 1 pracodawca może wprowadzić jedną przerwę w pracy, która nie będzie wliczana do czasu pracy. Przerwa ta, nie może trwać dłużej niż 60 minut i może zostać przeznaczona na spożycie posiłku lub załatwienie spraw osobistych. Zasady określające funkcjonowanie tej przerwy, wprowadza się w układzie zbiorowym pracy, regulaminie pracy albo w umowie o pracę, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy.
