Kody PKD określone w przepisach uprawniających do otrzymania pomocy muszą być wymienione w rejestrze REGON jako działalność dominująca przedsiębiorstwa. Część firm prowadzi działalność uprawniającą do otrzymania pomocy, jednak w rejestrze REGON ma podany błędny kod. Z tego powodu część przedsiębiorców, których w największy sposób dotknęły obostrzenia związane z epidemią, nie otrzymuje pomocy.
Dotychczas kody PKD służyły najczęściej do celów statystycznych i nie miały istotnego wpływu na prowadzoną działalność gospodarczą. Dlatego też część przedsiębiorców mogła nie zauważyć, nie zweryfikować ich poprawności. Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) na podstawie niezgodności w kodzie PKD odmawia udzielenia pomocy, nie biorąc pod uwagę faktycznie prowadzonej przez podatnika działalności. W sprawie interweniował Rzecznik MŚP a także, pojawiło się kilka wyroków sądów, które są korzystne dla przedsiębiorców.
Kody PKD a interwencja Rzecznika MŚP
Z interwencją, w sprawie odmawiania podatnikom pomocy z powodu błędów w rejestrze REGON wystąpił Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców. W piśmie skierowanym do Ministra Rozwoju, Pracy i Technologii 25 marca 2021 r. argumentował, że kody PKD miały być jedynie sposobem opisania działalności, dla której przeznaczono wsparcie: ,,dlatego też zachodzi niewątpliwy rozdźwięk w trybach instytucjonalnych pomiędzy stosowaniem wykładni językowej czy literalnej, czyli polegającej na ustaleniu znaczenia słów, wyrażeń i zwrotów użytych w teście przepisu prawnego, a wykładnią celowościową, która zmierzać zawsze powinna do ustalenia treści przepisu ze względu na cel, któremu ten przepis służy.”
CZYTAJ TEŻ: ZUS planuje zmienić termin opłacania składek za pracowników
Rzecznik MŚP zauważył, że intencją ustawodawcy nie było odmawianie pomocy przedsiębiorcom, wyłącznie z powodu błędu w zgłoszeniu kodu PKD. Ponadto, Rzecznik MŚP zauważył, że odmawianie udzielenia pomocy podmiotom, które zgłosiły błędny kod PKD lub nie zaktualizowały go w terminie: „stanowi nieuzasadnione utrudnienie w prowadzeniu działalności gospodarczej przez przedsiębiorców, i to przedsiębiorców szczególnie wrażliwych, bo wykonujących swoją działalność w branżach najbardziej dotkniętych epidemią COVID-19.” Ponadto, rzecznik MŚP podkreśla, że w toku prowadzonego postępowania strony powinny mieć możliwość wykazania za pomocą dowodów, że dane podane w ewidencji REGON nie są zgodne ze stanem faktycznym – rzeczywiście prowadzoną ewidencją. Dodatkowo w piśmie zaznaczono, że błędny wpis w rejestrze REGON nie musiał powstać z winy przedsiębiorcy. Przepisy prawa pozwalały, jak i pozwalają nadal, na dokonywanie takiego wpisu z urzędu, bez wiedzy przedsiębiorcy.
Kody PKD – wyroki korzystne dla przedsiębiorców
Sąd w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z 25 marca 2021r. (I SA/Rz 189/21) podkreślił, że istotne jest jaki rodzaj działalności przedsiębiorca prowadzi/ prowadził a nie jaki rodzaj działalności podany jest w rejestrze REGON. Zaznaczono również, że danych znajdujących się w rejestrze REGON o kodzie PKD nie można przyjmować bezkrytycznie. W wyroku zaznaczono również, że w sytuacji rozbieżności pomiędzy danymi znajdującymi się w rejestrze REGON a faktycznie wykonywaną działalnością, bardziej istotna jest faktycznie prowadzona działalność.