Kazachstan stawia na MSP. Również polskie

Najmocniejszy gospodarczo kraj w Azji Centralnej chce postawić na małe i średnie firmy. To one mają stanowić trzon nowego modelu gospodarczego.

Publikacja: 17.10.2023 14:29

Centrum Astany, stolicy Kazachstanu. Na pierwszym planie wieża Baiterek.

Centrum Astany, stolicy Kazachstanu. Na pierwszym planie wieża Baiterek.

Foto: Adobe Stock

Kassym-Żomart Tokajew, prezydent Kazachstanu ogłosił kolejny etap gospodarczej ofensywy. W swym przemówieniu podkreślił konieczność „ruchu w kierunku nowego modelu gospodarczego”, którego podstawą mają być silne małe i średnie przedsiębiorstwa (MSP). Dla realizacji nowej strategii rozwoju gospodarczego eksperci rządowi przygotowali szereg zachęt dla inwestorów, zarówno typu greenfield, jak i dla chcących rozszerzyć swoją działalność. Priorytetem inwestycyjnym ma być produkcja przemysłowa wymagająca wdrożenia zaawansowanych technologii oraz wiedzy naukowej i technicznej (m.in. wzbogacania uranu, produkcji samochodów i komponentów do nich).

MSP motorem gospodarczego rozwoju republiki

Choć pozornie może się wydawać, że kazachska oferta jest ukierunkowana przede wszystkim dla dużych globalnych inwestorów, to w istocie najwięcej uwagi poświęcono znaczeniu sektora MSP dla rozwoju gospodarczego i społecznego. Decyzja o ukierunkowania strategii rozwoju gospodarki na ten sektor jest oparta na danych z krajów rozwiniętych, w których MSP stanowią średnio 90 proc. wszystkich podmiotów, dają pracę 50 proc. zatrudnionych i generują co najmniej 40 proc. PKB. Kazachstan ma już swoje własne doświadczenia z MSP, które stały się motorem napędowym kazachskiego sektora IT i spowodowały transformację republiki w państwo zaawansowane technologicznie. Dzięki temu Kazachstan znalazł się w czołówce państw świata pod względem informatyzacji usług publicznych i finansowych. Nowym celem jest rozwój eksportu usług IT, tak aby w 2026 r. przychody z tego tytułu uległy podwojeniu i osiągnęły poziom co najmniej 1 mld dolarów.

Co Kazachstan oferuje inwestorom?

Jednym z priorytetowych kierunków reform gospodarczych zapowiadanych przez prezydenta Tokajewa jest szeroko zakrojony proces prywatyzacji, który ma przyczynić się do marginalizacji korupcji i lepszej efektywności zarządzania majątkiem państwowym. Proces ten obejmie wszystkie aktywa państwowe nie mające znaczenia strategicznego. Prywatyzacja ma objąć m.in. takie podmioty, jak linie lotnicze Air Astana czy działający na rynku surowców energetycznych QazaqGaz. I również w tym przypadku wbrew pozorom Astana stawia nie na wielkie koncerny tylko na intensywne włączenie MSP w proces prywatyzacji. W tym celu przygotowywany jest szereg zmian legislacyjnych, które wzmocnią rolę tego sektora i umożliwią jego konsolidację oraz doprowadzą do demonopolizacji kluczowych rynków (przede wszystkim energii).

Czytaj więcej

Polska żywność może teraz trafić szerszym strumieniem do Uzbekistanu

Proces prywatyzacji obejmie też państwowe grunty, które zostaną przekazane jako niepieniężny wkład państwa pod inwestycje. Działania w tym obszarze są już realizowane i do tej pory zawarto 125 porozumień z inwestorami w sektorze usług hotelarskich, transportu pasażerskiego czy logistyki i dystrybucji. Rząd zapowiada przyspieszenie tego procesu, ze szczególnym uwzględnieniem sektora MSP oraz stworzenie listy priorytetowych inwestycji w obszarze produkcji i usług, w których wkładem państwa będą tereny pod zabudowę. Dodatkowo ma zostać opracowana specjalna procedura, która umożliwi pozyskiwanie działek bez przeprowadzania aukcji w przypadku inwestycji szczególnie istotnych dla rozwoju regionalnego. Komitet Zarządzania Ziemią przy Ministerstwie Rolnictwa został też zobowiązany do uproszczenia procedur i zapewnienia pełnej przejrzystości procesu przyznawania gruntów.

Czytaj więcej

Wojna w Ukrainie uderza w kazachską dystrybucję

Standardowym działaniem wobec inwestorów jest system zwolnień i ulg fiskalnych. Propozycja zakłada wyłączenia podatkowe i zwolnienia z innych obowiązkowych płatności na rzecz państwa przez okres 3 lat. Nowe zasady fiskalne mają obejmować wszystkie podmioty spełniające warunki dla zwolnień, zarówno krajowe, jak i zagraniczne. Należy dodać, że znaczące zmiany obejmą cały system podatkowy z ukierunkowaniem na progresję podatkową. Wprowadzony zostanie nowy model interakcji między urzędami skarbowym a podatnikami, którego fundamentem ma być cyfryzacja kontroli podatkowej i redukcja o 30 proc. formularzy podatkowych. Dodatkowo, o co najmniej 20 proc. redukcji ulegnie liczba rodzajów podatków i innych obowiązkowych opłat na rzecz państwa.

Rekalibracja polityki fiskalnej

Ważnym elementem zapowiadanych zmian jest koordynacja polityki fiskalnej i monetarnej, aby zapewnić stabilny ekonomiczny rozwój Kazachstanu na średniorocznym poziomie 6-7 proc. PKB. Celem jest podwojenie PKB do 450 mld dolarów w 2029 r. W tym procesie istotną rolę mają odgrywać zagraniczne instytucje finansowe, których pojawienie się ma wzmocnić konkurencję na krajowym rynku usług finansowych, a co za tym idzie również podnieść jakość, zakres i atrakcyjność tych usług. Szczególne znaczenie ma atrakcyjność i łatwość dostępu do pożyczek i kredytów dla firm. Wstępnie zakładany jest średnioroczny wzrost finansowania obcego działalności przedsiębiorstw na poziomie co najmniej 20 proc. Jednym z priorytetów polityki finansowej rządu będzie przekierowanie na inwestycje zamrożonych aktywów bankowych, których wartość szacuje się na 5 mld dolarów.

Kazachstan zainwestuje w nowe szlaki handlowe

Oczekiwanie dynamicznego wzrostu inwestycji i stawianie na rozwój eksportu, w tym głównie na obszar Wspólnego Rynku, bez zapewnienia stabilnych, bezpiecznych i płynnie działających szlaków handlowych o dużej przepustowości nie może zakończyć się sukcesem. Choć nadal główną drogą transportu towarów z Azji do Europy pozostaje biegnący przez Rosję Korytarz Północny, to Kazachstan zdecydowanie stawia na wzmocnienie alternatywnych szlaków dystrybucji. Pierwszoplanową rolę odgrywają w tym obszarze szlak transkaspijski (TITR) i Korytarz Północ-Południe. Dla realizacji tego celu prezydent Tokajew zapowiedział budowę suchego portu na przejściu granicznym z Chinami w Bachty, przyspieszenie budowy terminala kontenerowego w Aktau oraz rozbudowę infrastruktury portu w Kuryk i wyposażenia w portach na wybrzeżu Morza Czarnego wzdłuż Korytarza Środkowego (transkaspijskiego).

Czytaj więcej

UE, Chiny, Turcja i Azja Centralna stawiają na Korytarz Środkowy. A Polska?

Bardzo ważnym elementem polityki inwestycyjnej ma być intensyfikacja prac nad technologicznym zaawansowaniem procesów logistycznych. Zapowiadana jest implementacja nowych rozwiązań, dzięki którym republika będzie dorównywała państwom wysoko rozwiniętym. Cały proces opracowywania i wdrażania nowych rozwiązań w oparciu o doświadczenia i osiągnięcia państw wysoko rozwiniętych ma potrwać do 3 lat.

Szansa dla polskich MSP?

Kazachski przywódca zaprasza do współpracy zagraniczne firmy z sektora MSP, szczególnie chętnie te mające swobodny dostęp do Wspólnego Rynku. I tu polskie MSP stają przed dużą szansą wejścia na chłonny rynek azjatycki. Przewagą polskich firm nad ich zachodnimi partnerami jest bogate doświadczenie w działalności w warunkach transformacji gospodarczej, a więc procesu, który zachodzi właśnie w Kazachstanie. Władze republiki nie ukrywają, że chętnie czerpią z polskich doświadczeń w przemianach politycznych i gospodarczych po 1989 r. Wiele polskich firm, w tym również z sektora MSP, jest obecnych na kazachskim rynku od wielu lat i to pomimo trudności gospodarczych i politycznych zawirowań, jakie wstrząsały republiką.

Czytaj więcej

Na co polscy przedsiębiorcy powinni uważać na kazachskim rynku?

Aktualna oferta Astany skierowana do MSP jest bezprecedensowa, bowiem w pewien sposób ma faworyzować MSP w procesie prywatyzacji aktywów państwowych, które zwykle pozostawały poza zasięgiem firm z tego sektora. Dodatkowym impulsem dla aktywizacji inwestorów ma być szeroko zakrojony program wsparcia finansowego, zarówno poprzez zwolnienia i ulgi, jak i dostęp do finansowania na preferencyjnych warunkach z uwolnionych środków finansowych zamrożonych na kontach bankowych.

Bardzo ważnym działaniem jest teraz jak najszybsze włączenie nowych polskich władz we wzmacnianie więzi gospodarczych i politycznych z Kazachstanem na szczeblu centralnym oraz wspieranie nawiązywania relacji na poziomie samorządów. Ten proces jest już zresztą nieśmiało realizowany samodzielnie przez niektóre jednostki administracji lokalnej. Istotne jest jednak, aby działania w tym zakresie były uporządkowane i skoordynowane przez administracje centralną w formie długookresowej strategii. Nowy polski rząd powinien jak najszybciej zaangażować się w promocję sektora MSP w Kazachstanie, zwłaszcza że w obecnej sytuacji gospodarczej to właśnie ten sektor najsilniej odczuwa skutki niestabilnej polityki gospodarczej, finansowej i zagranicznej władz centralnych.

Kassym-Żomart Tokajew, prezydent Kazachstanu ogłosił kolejny etap gospodarczej ofensywy. W swym przemówieniu podkreślił konieczność „ruchu w kierunku nowego modelu gospodarczego”, którego podstawą mają być silne małe i średnie przedsiębiorstwa (MSP). Dla realizacji nowej strategii rozwoju gospodarczego eksperci rządowi przygotowali szereg zachęt dla inwestorów, zarówno typu greenfield, jak i dla chcących rozszerzyć swoją działalność. Priorytetem inwestycyjnym ma być produkcja przemysłowa wymagająca wdrożenia zaawansowanych technologii oraz wiedzy naukowej i technicznej (m.in. wzbogacania uranu, produkcji samochodów i komponentów do nich).

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Azja centralna
Kazachstan inwestuje w Korytarz Środkowy i szuka partnerów w Europie
Azja centralna
Kazachstan to nie tylko surowce, to również nowoczesne usługi finansowe
Azja centralna
Rok 2024 może stać się okresem nowego otwarcia w relacjach Polski z Uzbekistanem
Azja centralna
Kazachstan pokazuje jak dbać o małych i średnich inwestorów
Azja centralna
Czy wyniki ekonomiczne uzbeckiej gospodarki przyciągną inwestorów?
Materiał Promocyjny
20 lat Polski Wschodniej w Unii Europejskiej