Od 2 września 2021 r. przez 90 dni na obszarach przygranicznych części województwa podlaskiego oraz województwa lubelskiego obowiązywał stan wyjątkowy, który swoim zasięgiem objął aż 183 miejscowości położone w 8 powiatach. Polegał on przede wszystkim na zakazie przebywania w wyznaczonym obszarze.
Mimo upływu terminu stanu wyjątkowego zgodnie z Konstytucją, zakaz przebywania dalej obowiązywał na podstawie rozporządzenia ministra spraw wewnętrznych i administracji. Ograniczenie wstępu na przygraniczne tereny trwały nieprzerwanie do końca czerwca tego roku.
Dla przedsiębiorców oznaczało to jeden skutek - znaczące obniżenie przychodów, szczególnie tych z szeroko pojętej branższy turystycznej.
Powyższa sytuacja zmobilizowała ustawodawcę do uchwalenia ustawy o rekompensacie dla poszkodowanych firm -
Gwarantowała ona wypłaty rekompensat na poziomie 65 proc. średniego miesięcznego przychodu przedsiębiorcy z czerwca, lipca i sierpnia 2021 r., za każde 30 dni obowiązywania stanu wyjątkowego. W związku z przedłużeniem zakazu przebywania na kolejne miesiące, specustawę stosownie znowelizowano, by obejmowała swoim zakresem także ten okres. Rekompensata ta stanowiła jednak pomoc de minimis,co oznacza, że maksymalna kwota, jaką państwo może udzielić jednemu beneficjentowi w ramach takiej pomocy wynosi 200 tys. euro brutto (blisko milion złotych) w przeciągu trzech lat. Ten limit okazał się przeszkodą dla wielu przedsiębiorców działających przy granicy polsko-białoruskiej.
Jednak ze względu na przekroczenie limitów pomocy de minimis, Komisja Europejska musiała wyrazić zgodę na ten program.
Podczas ostatnich prac komisji powołanej do tego przedsięwzięcia poinformowano, że Rada Ministrów jest w finalnej fazie rozmów z Komisją Europejską. Oznacza to, że przedsiębiorcy z terenów przygranicznych z Białorusią mogą "doczekać się" wypłaty świadczeń.
Prócz składania wniosków firmy będą zobowiązane do złożenia oświadczenia wymaganego do ustalenia możliwości objęcia wsparciem finansowym. Wojewoda wyda ostateczną i prawomocną decyzję w sprawie wsparcia finansowego w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku zawierającego oznaczenie wnioskodawcy, informację o jego siedzibie i wysokości wnioskowanego wsparcia wraz z numerem konta do wypłaty na podstawie dokumentów potwierdzających poniesioną stratę.
Przed wejściem w życie ustawy o wsparciu nie jest możliwe określenie zasad jego funkcjonowania, przewiduje się jednak, że będzie ono działać podobnie jak rekompensaty wypłacone w związku z wprowadzeniem stanu wyjątkowego jesienią zeszłego roku i obejmie podobny krąg uprawnionych.
