To pokazuje jak ogromna jest skala tego zjawiska. Kwota ta całkowicie omija system ubezpieczeń społecznych i jest bezpośrednio związany ze skalą unikania opodatkowania VAT przez przedsiębiorców. Analitycy PIE opracowali raport oparty na podstawie danych z ZUS, GUS oraz urzędów skarbowych i składanych do nich PIT-ów: w raporcie ujęto firmy zatrudniające od 10 osób. Jednak przyznano przy tym, że proceder jest bardziej powszechny w tzw. "mikroprzedsiębiorstwach".
Tendencja do przyjmowania wynagrodzenia poza oficjalnym przekazem jest w Polsce wyższa niż w pozostałych krajach Unii Europejskiej: w latach ubiegłych wskaźnik wykazywał iż przyznawało się do tego średnio 3-5 proc. obywateli Unii, w Polsce było to natomiast przedział 5-11 proc.
To negatywne dla państwa zjawisko jest podtrzymywane zarówno przez pracodawców jak i pracowników, ci ostatni chcą bowiem otrzymywać większą kwotę "na rękę", ale mają też swoje obawy: niższa emerytura, rzetelność wypłaty pensji, ale także fakt iż jest to niemoralne i mogliby zostać na tym przyłapani.
To nielegalne działanie przynosi wysokie straty dla państwa - Wartość ubytku składek na ubezpieczenia społeczne w 2018 r. wyniosła 11,6 mld zł, w tym 6,6 mld zł stanowiły nieodprowadzone składki emerytalne. Kolejne 2,6 mld zł to mniejsze dochody NFZ z tytułu składki zdrowotnej, a 3,0 mld zł – niższe wpływy z PIT do budżetu państwa i samorządów." – napisał PIE w raporcie.
