To efekt nowelizacji kodeksu pracy oraz niektórych innych ustaw (DzU z 2023 r., poz. 240), która wprowadza wyraźną podstawę do prowadzenia kontroli trzeźwości przez pracodawcę. Zgodnie z nowymi przepisami będzie mogła zostać przeprowadzona jednak tylko wtedy, gdy okaże się niezbędna do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób albo ochrony mienia. Jej zasady (a także grupy pracowników nią objętych) trzeba będzie ustalić w akcie wewnątrzzakładowym. Ponadto na żądanie pracodawcy lub pracownika niedopuszczonego do pracy badanie stanu trzeźwości zatrudnionego może przeprowadzić uprawniony do tego organ, np. policja.
Pracodawca będzie mógł też wprowadzić (i przeprowadzić) kontrolę pracowników na obecność środków działających podobnie do alkoholu (np. narkotyków).
Wprowadzenie kontroli trzeźwości nie wymaga zgody pracowników. W przypadku odmowy pracownik będzie musiał liczyć się z sankcjami (w tym nawet z rozwiązaniem umowy o pracę).
Trzeba pamiętać również o zachowaniu określonych standardów przy realizowaniu czynności kontrolnych. Pracodawca powinien zorganizować wszystko w taki sposób, aby nie narazić się na zarzut naruszenia godności czy innych dóbr osobistych. – Oznacza to, że kontrola musi odbyć się w odrębnym, wydzielonym pomieszczeniu, bez udziału osób postronnych. Z kolei osoba kontrolująca powinna posiadać odpowiednie upoważnienie do jej przeprowadzenia (udzielone przez pracodawcę) oraz przetwarzania określonych danych osobowych badanych osób – wyjaśnia na łamach "Rzeczpospolitej" mec. Katarzyna Wilczyk, starszy prawnik w kancelarii Raczkowski.
Co ważne, akta pracownicze będą musiały zawierać potwierdzenie, że zatrudniony został poinformowany o wprowadzeniu w firmie kontroli trzeźwości. W efekcie w aktach osobowych pracownika będą przechowywane m.in. dokumenty dotyczące kontroli w tym zakresie, a także papiery związane z wykonywaniem obowiązków na odległość, które zastąpią te związane z telepracą.
