W sprawie chodziło o spółkę, którą fiskus wykreślił z rejestru podatników VAT. A było to pokłosiem podejrzenia, że może wykorzystywać działalność banków do wyłudzeń skarbowych i zastosowania blokad rachunków bankowych, czyli tzw. STIR.
Spółka zaskarżyła wykreślenie, a Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uznał je za bezskuteczne. Co prawda, zgodził się z fiskusem, że wykreślenie to czynność materialno-techniczna, która nie wymaga decyzji. Niemniej stwierdził, że podatnik powinien być o tym fakcie zawiadomiony. To salomonowe rozstrzygnięcie nie spodobało się ani fiskusowi, ani spółce. Pierwszy przekonywał, że wykreślenie z rejestru w związku z zastosowaniem STIR to czysta formalność, o której nie trzeba zawiadamiać podatnika. Firma zaś upierała się, że konieczna jest decyzja.
W poniedziałek siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego (sygn. akt I FPS 3/23) zgodziło się z fiskusem, że wykreślenie podatnika z rejestru czynnych podatników na podstawie art. 96 ust. 9 pkt 5 ustawy o VAT następuje poprzez dokonanie czynności materialno-technicznej.
Jak zauważa na łamach "Rzeczpospolitej" Aleksandra Tarka, takie stanowisko NSA to nie najlepsza wiadomość dla przedsiębiorców.
Dlaczego? - Wpisując się na tzw. listę czynnych podatników VAT, otrzymujemy decyzję o wpisie lub o odmowie. Jest to więc wynikiem jakiegoś postępowania, w którym podatnik uczestniczył i może zaskarżyć jego wynik, np. decyzję o odmowie wpisu. Ma zatem skuteczny – przynajmniej w teorii – środek zaskarżenia. Tymczasem w ocenie NSA odebranie statusu czynnego podatnika VAT może odbyć się bez jego woli i wiedzy, nawet gdy będzie to wynikiem zwykłego błędu urzędnika, co się zdarza. Powoduje to, że mamy do czynienia z procesem, który rozstrzyga o prawach podatnika, ale bez możliwości zastosowania skutecznego realnie, a nie teoretycznie środka zaskarżenia - komentuje orzeczenie Krzysztof J. Musiał doradca podatkowy, partner w kancelarii Musiał i Partnerzy. - Może to prowadzić do wniosku, iż w Polsce mamy do czynienia z naruszeniem art. 47 Karty praw podstawowych UE oraz art. 13 Europejskiej konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności - dodaje.
