Kirgistan jest relatywnie niewielkim państwem Azji Centralnej, o najmniejszej populacji (6,5 mln mieszkańców) i wraz z Tadżykistanem są najsłabiej rozwiniętymi gospodarczo i najuboższymi republikami regionu. W 2020 r. PKB Kirgistanu wyniosło niecałe 600 mld somów (ok. 32 mld zł), a pod względem PKB per capita republika zajmuje 160. miejsce na świecie, wyprzedzając jedynie najuboższe państwa afrykańskie oraz cztery azjatyckie: Afganistan, Nepal, Pakistan i Tadżykistan. Pod względem ukształtowania terenu Kirgistan jest państwem mało przyjaznym dla działalności gospodarczej, bowiem jest położony na styku dwóch systemów górskich: Pamiru i Tien-Szanu. I tylko 12 proc. jego powierzchni jest położone poniżej 1500 metrów n.p.m.
Dodatkowo, w odróżnieniu od pozostałych republik, Kirgistan jest praktycznie pozbawiony większych złóż surowców naturalnych, a istotne znaczenie gospodarcze mają jedynie złoto, rtęć i antymon. Niewielkie złoża, gazu, ropy i węgla sprawiają, że pod względem energetycznym jest całkowicie uzależniony od importu surowców, choć zarazem dysponuje dobrze rozwiniętą siecią rzek, umożliwiającą produkcję energii elektrycznej przez hydroelektrownie (80 proc.).
Kirgistan jest słabo zurbanizowany, z niewielką liczbą ośrodków miejskich, wśród których największymi (ponad 500 tys. mieszkańców) są stołeczny Biszkek i Osz. Z pozostałych miast żadne nie przekracza 100 tys. mieszkańców. Zdecydowana większość przychodów gospodarstw domowych pochodzi z przekazów pieniężnych od Kirgizów pracujących za granicą, a głównym źródłem wpływów do budżetu są podatki z kopalnictwa, przy czym branża wydobywcza jest w przeważającej części w rękach zagranicznych inwestorów. Pomimo niekorzystnego ukształtowania terenu dość dobrze rozwinięte jest rolnictwo, ale nie na tyle, by pełnić istotną rolę w rozwoju gospodarki.
Kirgistan jest słabo zurbanizowany, z niewielką liczbą ośrodków miejskich, wśród których największymi są stołeczny Biszkek (na zdjęciu) i Osz. Źródło: Adobe Stock
Kirgistan – rzeki szansą na rozwój
Szansą na rozwój gospodarczy Kirgistanu jest wykorzystanie systemu rzek w celach energetycznych, a więc budowa sieci hydroelektrowni. Jedna z największych tego typu inwestycji powstała na rzece Naryn, dopływie Syr-darii. Hydroelektrownia Kambar-Ata stała się głównym źródłem energii elektrycznej dla republiki i zarazem zarzewiem wciąż tlącego się konfliktu z Uzbekistanem. Pomimo tak bogatych zasobów wodnych, Kirgistan nie wytwarza dostatecznego wolumenu energii, by zaspokoić krajowe potrzeby i musi korzystać z importu. Dodatkowo w miesiącach zimowych, gdy poziom rzek zasilanych lodowcami mocno się obniża, w niektórych regionach notorycznie brakuje prądu.