Wolność gospodarcza krajów Azji Środkowej. Kazachstan nr 1

Amerykański think-tank The Heritage Foundation opublikował po raz 27. coroczny ranking Indeksu Wolności Gospodarczej (IWG) – Index of Economic Freedom. Wolność zmierzono w oparciu o dwanaście czynników ilościowych i jakościowych. Te natomiast pogrupowano w cztery filary wolności gospodarczej:

praworządność (prawa własności, uczciwość rządu, skuteczność wymiaru sprawiedliwości),
wielkość rządu (wydatki rządowe, obciążenia podatkowe, kondycja fiskalna),
efektywność regulacyjna (wolność biznesu, wolność pracy, wolność monetarna),
otwartość rynków (wolność handlu, wolność inwestycji, wolność finansowa).

Każdy czynnik oceniono dla danego kraju w skali od 0 do 100 punktów. Ogólny wynik kraju stanowi średnia z ocen punktowych tych 12 czynników, gdzie do każdego z nich została przypisana jednakowa waga. Ilość punktów uzyskanych przez kraje pozwoliła na zaszeregowanie ich do jednej z pięciu grup. Kraje podzielono na: „wolne”, „w zasadzie wolne”, „umiarkowanie wolne”, „w zasadzie zniewolone”, „zniewolone”. Klasyfikację tą należy rozpatrywać wyłącznie w kontekście wolności gospodarczej. Na łamach „Rzeczpospolitej” omówiono już pozycję Polski w tegorocznym IWG, w którym udało się sklasyfikować 178 gospodarek świata.

CZYTAJ TEŻ: Kazachstan – perspektywy dla gospodarki i firm po wyborach

Na tegoroczny IWG warto spojrzeć pod kątem tego jakie rzuca on światło na temat sytuacji społeczno-gospodarczej krajów Azji Środkowej (Kazachstan, Kirgistan, Uzbekistan, Tadżykistan, Turkmenistan). W grudniu br. minie 30 lat odkąd upadł Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (ZSRR). Analiza wyników państw Azji Środkowej we właśnie opublikowanym rankingu IWG jest doskonałym świadectwem tego jak w ostatnich dekadach „rozeszły się” polityki gospodarcze krajów, które wyłoniły się z ZSRR. Co ważniejsze, wskazuje jak bardzo na tym obszarze zróżnicowany jest klimat dla prowadzenia działalności gospodarczej.

Kazachstan liderem

Zdecydowanym liderem regionu w rankingu The Heritage Foundation jest Kazachstan. W tym roku, zajmując 34. pozycję znalazł się w światowej elicie. Po raz pierwszy w historii IWG dołączył do grupy krajów gospodarczo „w zasadzie wolnych”. To bez wątpienia bardzo duży sukces, konsekwentnie budowany przez dekady. Gdy Kazachstan został po raz pierwszy sklasyfikowany w IWG (1998 r.) wystartował z pozycji kraju o gospodarce „zniewolonej”. Sąsiadujący z nim Kirgistan w tegorocznym rankingu zajął 78. miejsce. Znalazł się zatem w grupie gospodarek „umiarkowanie wolnych”. Tej samej, do której z 41. lokatą zakwalifikowano Polskę.

Uzbekistan zaraz za Chinami

Najludniejszy kraj Azji Środkowej, Uzbekistan, zajmując 108. miejsce na świecie znalazł się w rankingu bezpośrednio za Chinami. Tym samym zakwalifikowano go do grupy krajów o gospodarkach „w zasadzie zniewolonych”. Jednak widać w ostatnich lat, że władze w Taszkiencie starają się reformować kraj, co znajduje potwierdzenie w poprawiających się wynikach jakie kraj ten otrzymuje w kolejnych edycjach IWG.

CZYTAJ TEŻ: Targi międzynarodowe w Uzbekistanie znów na żywo

W pierwszym rankingu po objęciu prezydentury przez Szawkata Mirzijojewa, czyli w indeksie z początku 2017 r., kraj otrzymał zaledwie 52,3 punktu, a w br. już 6 punktów więcej. Autorzy rankingu z optymizmem patrzą na przyszłe perspektywy Uzbekistanu. Zauważają, że w 2020 r. tamtejszy rząd ogłosił nową strategię rozwoju kraju. Przypominają, że obejmuje ona reformy instytucji państwowych, sądownictwa, działania na rzecz praworządności, wzmocnienia sektora bankowego i finansowego oraz wdrożenia innych usprawnień. Autorzy sugerują, że jeżeli reformy zakończą się sukcesem, kraj mógłby w przyszłości dołączyć do grona krajów „umiarkowanie wolnych”.

Turkmenistan na końcu

Sąsiad Uzbekistanu, Tadżykistan, zajął 134. lokatę. Trafił do grupy krajów o gospodarkach „w zasadzie zniewolonych”. Na 167. pozycji, najgorszej wśród krajów Azji Środkowej, uplasował się Turkmenistan. Ze swoim wynikiem znalazł się w grupie gospodarek „zniewolonych”.

CZYTAJ TEŻ: Kazachstan stawia na specjalne strefy ekonomiczne

Dynamika zmian wyników krajów Azji Środkowej w kolejnych edycjach IWG wyraźnie pokazuje jak i czy podczas ostatnich dekad władze w poszczególnych krajach tego regionu dokonują reform. Potwierdzają one, że Azja Środkowa jest bardzo zróżnicowanym gospodarczo regionem, co warto uwzględniać planując ekspansję w tej części świata. Na jednym krańcu znajdziemy tam Kazachstan, którego władze widzą potrzebę reform i je konsekwentnie realizują. Na drugim, natomiast, Turkmenistan, zajmujący jedną z najgorszych, pod względem wolności gospodarczej, pozycji na świecie i póki co nic nie zwiastuje, aby ta sytuacja miała się szybko zmienić.

Autorka jest doktorem nauk ekonomicznych, analitykiem w Fundacji Instytut Studiów Azjatyckich i Globalnych im. Michała Boyma.

Finanse w Firmie

Pozostało 81% artykułu

2 / 3

artykułów

Czytaj dalej. Subskrybuj