Polski Ład – ile stracą przedsiębiorcy? Policzyliśmy

Program Polski Ład ma zawierać spory pakiet zmian podatkowych. Obejmuje on zarówno podatki dochodowe – PIT i CIT, jak i podatek od towarów i usług – VAT. Wśród zmian, które trzeba zaliczyć do poważnych i podatkowych są też te dotyczące składki zdrowotnej. Co dokładnie ma się zmienić?

Kwota wolna od PIT w końcu w górę

Jedna z dużych zmian obejmie kwotę wolną od podatku. Od lat jest ona zamrożona i wynosi dla większości osób 3091 zł. Podniesienie jej do 30 tys. zł będzie oznaczało wzrost o 26 909 zł. W konsekwencji osoby, które zarabiają do 2500 zł miesięcznie będą zwolnione z konieczności płacenia PIT. Jednak biorąc pod uwagę fakt, że Polski Ład ma na razie formę zapowiedzi (nie ma jeszcze gotowych projektów nowelizacji przepisów), nie wiemy czy kwota wolna po zmianach będzie tak jak dziś degresywna (będzie się zmniejszać wraz ze wzrostem dochodów), czy raczej obejmie wszystkich podatników.

Druga ważna niewiadoma dotyczy przedsiębiorców płacących PIT według stawki liniowej. Dziś podatnicy liniowego PIT nie mają kwoty wolnej od podatku. Być może zyskają ją po wejściu w życie Polskiego Ładu, ale w tym momencie jeszcze tego nie wiemy. Wówczas byłaby to dla nich dobra wiadomość.

Próg podatkowy również do odmrożenia

Druga ważna zmiana w obszarze PIT również będzie dotyczyć skali PIT. Chodzi dokładnie o podniesienie drugiego progu skali podatkowej, czyli tego, od którego płaci się podatek w wysokości 32 proc. Dziś wynosi on 85 528 zł. Dzięki Polskiemu Ładowi miałby on wzrosnąć do 120 tys. zł. Z informacji prezentowanych przez Ministerstwo Finansów (MF) wynika, że wyższa stawka PIT miałaby być pobierana dopiero od pierwszego złotego zarobionego powyżej 10 tys. zł miesięcznie. W konsekwencji niższa stawka PIT obowiązująca w skali – czyli 17 proc. – objęłaby dochody między 85 528 zł i 120 000 zł.

WAŻNE! Według resortu finansów: „Na reformie podatkowej skorzysta 18 milionów Polaków, w tym ponad 90 proc. emerytów, 68 proc. osób zatrudnionych na umowie o pracę i 40 proc. osób prowadzących działalność gospodarczą. Osoby na płacy minimalnej w ogóle nie zapłacą PIT”.

Polski Ład – diabeł tkwi w… składkach

Podwyżka kwoty wolnej od podatku i drugiego progu skali PIT to z pewnością dobre wiadomości. Jednak kluczową zmianą, którą trzeba przy tej ocenie uwzględnić, jest ta dotycząca składki zdrowotnej. Z przedstawionych zapowiedzi wynika, że składka zdrowotna ma zostać zrównana dla pracowników i przedsiębiorców. Wszyscy mają płacić po równo – a więc 9 proc. od podstawy opodatkowania. Dziś większość przedsiębiorców płaci składkę zdrowotną w formie ryczałtu, który wynosi 380 zł. Po zmianach ryczałt ma zniknąć. To oznacza tylko jedno: wzrost obciążeń. I to znaczny.

CZYTAJ TEŻ: TSUE: polska ulga na złe długi w VAT narusza prawo unijne

Przypomnijmy, dziś podstawa wymiaru składki zdrowotnej nie może być niższa niż 30 proc. minimalnego wynagrodzenia i nie wyższa niż 60 proc. prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. A zatem w 2021 r. podstawą dla tych wyliczeń jest 4242,38 zł, a sama składka wynosi 381,81 zł. Gdy Polski Ład wejdzie w życie w zapowiadanym kształcie, składka zdrowotna wzrośnie do 90 zł od każdego 1 tys. zł dochodu.

Jest jeszcze jedna zła wiadomość. Otóż Polski Ład zablokuje możliwość odliczania składki zdrowotnej od podatku. Dziś mamy prawo pomniejszyć podatek o 7,75 proc. podstawy wymiaru składki, co w przypadku przedsiębiorców pozwala na miesięczne odliczenie na poziomie 328,78 zł. Rocznie (12 miesięcy x 328,78 zł) jest to zatem 3945,36 zł. Po zmianach takiej opcji nie będzie. Więcej patrz przykłady wyliczeń.

W CIT kluczowe będą inwestycje

Polski Ład to także pakiet zmian w obszarze podatku dochodowego od osób prawnych. Nie znamy jeszcze dokładnych szczegółów, jednak wiemy, że zmiany w tym obszarze będą skupione na rozwiązaniach, które mają wspomóc inwestycje. Przykładowo wprowadzona ma być ulga na automatyzację i robotyzację. Szersze ma być też zastosowanie ulgi B+R i IP-BOX. Mają one objąć następne etapy procesów. Z zapowiedzi wynika też, że większa grupa przedsiębiorców będzie mogła skorzystać z estońskiego CIT. Nowością ma być też specjalna ulga dla firm, które zdecydują się wejść na giełdę (IPO). Ponadto, pewne uproszczenia mają zostać wprowadzone w zakresie cen transferowych.

Najskromniejsze zmiany w VAT

Z zapowiedzi przedstawionych w ramach Polskiego Ładu wynika, że najmniej liczna grupa zmian podatkowych zostanie wprowadzona w VAT. Zapewne wynika to z faktu, że w zakresie podatku od towarów i usług, zwłaszcza w obszarze uszczelniania systemu, zmiany wprowadzane są praktycznie na bieżąco i trwają już od długiego czasu. Ponadto, wszelkie zmiany w VAT muszą być konsultowane na poziomie unijnym, gdyż VAT jest podatkiem zharmonizowanym, co oznacza znaczne wydłużenie procedury nowelizacji regulacji krajowych.

W VAT prawdopodobnie pojawią się grupy podatkowe VAT. Być może na wzór tych, które dziś funkcjonują w obszarze CIT, gdyż zapowiedziano brak VAT dla transakcji w ramach grup kapitałowych. Druga zmiana to opcjonalne opodatkowanie instytucji finansowych.

Zmiany w VAT mają być wprowadzane pod hasłem wprowadzenia dodatkowych zachęt inwestycyjnych. Czy tak faktycznie będzie? Czas pokaże.

CZYTAJ TEŻ: Ulga B+R. Co można zyskać i jak skorzystać?

Na razie trudno w pełni ocenić zapowiadane zmiany, gdyż nie znamy szczegółowych projektów nowelizacji ustaw podatkowych. Gdy te zostaną opublikowane – a ma to nastąpić jesienią br. – będzie można bardziej precyzyjnie oszacować ewentualne skutki dla biznesu.

Zmiany podatkowe w ramach Polskiego Ładu mają zacząć obowiązywać od początku 2022 r.

OPINIA

Adam Allen, doradca podatkowy, wspólnik w Thedy & Partners

Adam Allen, doradca podatkowy, wspólnik w Thedy & Partners. Źródło: Thedy & Partners

firma.rp.pl

Likwidacja ryczałtowej składki zdrowotnej i wprowadzenie składki liczonej od dochodu i nieodliczalnej od podatku zmniejszy atrakcyjność opodatkowania liniowego działalności gospodarczej. Zresztą to zakładany cel tej zmiany – aby zwiększyć obciążenia osób prowadzących działalność gospodarczą i w ten sposób zmniejszyć różnicę w porównaniu do obciążeń dla stosunku pracy. Rezultatem ma być zmniejszenie tzw. śmieciówek, czyli zawierania umów cywilnoprawnych w formie działalności gospodarczej w sytuacjach, kiedy bardziej adekwatna powinna być umowa o pracę.

Powstaje pytanie czy słuszne założenie o ograniczaniu umów śmieciowych uzasadnia wprowadzenie wyższych obciążeń dla wszystkich przedsiębiorców, a więc również tych prowadzących faktyczną działalność gospodarczą, specjalistów różnych branż preferujących taką formę zarabiania, wreszcie osób zainteresowanych „przejściem na swoje” i wpieranych do tej pory takim zachętami jak „mały ZUS” czy „ulga na start”. Pozostaje bowiem wrażenie wprowadzenia rozwiązania typu: „niektórzy kierowcy przekraczają prędkość, więc wprowadzamy dodatkowe mandaty dla wszystkich”. Tak czy inaczej, warto będzie sprawdzić, czy inne formy opodatkowania działalności (ryczałt, progresja, CIT) staną się bardziej atrakcyjne dla danego przedsiębiorcy.