Zasiłek opiekuńczy dla rodziców uczniów wrócił, ale na krótko

W pierwszych tygodniach roku szkolnego, zdecydowana większość rodziców dzieci w wieku szkolnym zastanawia się, co w sytuacji, gdy z powodu zagrożenia koronawirusem placówka zostanie zamknięta? Od 1 września wrócił dodatkowy zasiłek opiekuńczy dla rodziców.

Publikacja: 24.09.2020 09:14

Zasiłek opiekuńczy dla rodziców uczniów wrócił, ale na krótko

Foto: Zasiłek dla rodziców uczniów powrócił 1 września 2020 r. Źródło: Adobe Stock

Powstają więc liczne pytania rodziców, ale i pracodawców – jak długo będzie obowiązywał zasiłek opiekuńczy dla rodziców i w jaki sposób będzie wypłacany?

Dobrą wiadomość dla rodziców i opiekunów przekazała Marlena Maląg, minister rodziny, pracy i polityki społecznej. Od 1 września rodzicom i opiekunom przysługuje, a właściwie przysługiwał dodatkowy zasiłek opiekuńczy w przypadku zamknięcia czy niemożności zapewnienia opieki przez szkołę, przedszkole, żłobek, klub dziecięcy czy placówkę dziennego pobytu. Przysługiwał, gdyż zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 27 sierpnia 2020 r. w sprawie określenia dłuższego okresu pobierania zasiłku opiekuńczego w celu przeciwdziałania COVID-19, możliwość skorzystania z dodatkowego zasiłku opiekuńczego przewidziano na okres 20 dni, czyli od 1 do 20 września 2020 r.

CZYTAJ TEŻ: Koronawirus a biznes, pytania i odpowiedzi: kwarantanna

Dodatkowy okres zasiłku przysługiwał w tym okresie także tym rodzicom, którzy np. zatrudniają nianię. Jeśli z powodu COVID-19 niania nie mogła sprawować opieki nad dzieckiem, wówczas rodzicom przysługuje zasiłek. Dodatkowy zasiłek opiekuńczy dla rodziców może być pomocny także w sytuacji, w której, ze względów bezpieczeństwa, dyrektorzy szkół, po spełnieniu określonych w przepisach przesłanek, zdecydują o  zawieszeniu zajęć lekcyjnych w formie stacjonarnej i rozpoczęciu nauczania zdalnego przez internet  –  przy wykorzystaniu metod i technik kształcenia na odległość, zgodnie ze stosownymi przepisami.

Co z zasiłkiem opiekuńczym dla rodziców uczniów po 20 września?

Zasiłek obowiązywał tylko do niedzieli 20 września. Powstają więc pytania o przyszłość – co w przypadku, gdy szkoła zostanie zamknięta np. 15 września na okres 2 tygodni? Niestety nie ma jeszcze dalszych przepisów w zakresie przedłużenia zasiłku opiekuńczego. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zapewniło jednak, że będzie na bieżąco monitorować sytuację wraz z Ministerstwem Edukacji Narodowej i podejmować kolejne decyzje.

CZYTAJ TEŻ: Koronawirus a biznes, pytania i odpowiedzi: kwarantanna i auto firmowe

W jakich przypadkach dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługiwał?

Rodzice lub opiekunowie prawni mogli skorzystać z dodatkowego zasiłku opiekuńczego w kilku okolicznościach:

  • w przypadku zamknięcia żłobka, przedszkola, szkoły lub klubu dziecięcego z powodu COVID-19, do którego dzieci lub osoby dorosłe niepełnosprawne uczęszczały,
  • także w przypadku niemożności sprawowania opieki przez nianię lub dziennego opiekuna z powodu COVID-19, oraz
  • w przypadku niemożności zapewnienia opieki przez żłobek, klub dziecięcy, przedszkole, placówkę pobytu dziennego oraz inną placówkę lub podmiot zatrudniający dziennych opiekunów z powodu czasowego ograniczenia funkcjonowania tych placówek w związku z COVID-19.

Kto może liczyć na prawo do dodatkowego zasiłku opiekuńczego?

Tak jak dotychczas, dodatkowy zasiłek opiekuńczy w przypadku zamknięcia lub ograniczonego funkcjonowania placówek przysługiwał:

  1. rodzicom dzieci w wieku do lat 8,
  2. ubezpieczonym rodzicom dzieci:
  • do 16 lat, które mają orzeczenie o niepełnosprawności,
  • także do 18 lat, które mają orzeczenie o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności,
  • do 24 lat, które mają orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego.

3. ubezpieczonym rodzicom lub opiekunom osób pełnoletnich niepełnosprawnych, zwolnionym od wykonywania pracy z powodu konieczności zapewnienia opieki nad taką osobą.

Jak uzyskać dodatkowy zasiłek opiekuńczy?

Zasady występowania o dodatkowy zasiłek opiekuńczy się nie zmieniły.

Aby otrzymać dodatkowy zasiłek opiekuńczy, wystarczy złożyć u swojego płatnika składek, np. pracodawcy, zleceniodawcy, oświadczenie o sprawowaniu opieki nad dzieckiem. Oświadczenie to jest jednocześnie wnioskiem o dodatkowy zasiłek opiekuńczy. Osoby prowadzące działalność pozarolniczą, składają oświadczenie w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). Oświadczenie można złożyć w dowolnym momencie, ale trzeba je złożyć, bo bez niego ZUS albo płatnik składek nie wypłaci zasiłku.

CZYTAJ TEŻ: Tarcza 4.0. Kluczowe zmiany w prawie pracy – przymusowy urlop

Trzeba pamiętać, że nie zmieniły się także zasady przysługiwania dodatkowego zasiłku opiekuńczego. Zasiłek ten nie przysługuje, jeśli drugi z rodziców dziecka może zapewnić dziecku opiekę (np. jest bezrobotny, korzysta z urlopu rodzicielskiego czy urlopu wychowawczego). Dodatkowego zasiłku nie wliczamy do limitu 60 dni zasiłku opiekuńczego w roku kalendarzowym, który przyznaje się na tzw. ogólnych zasadach.

Opieka nad dzieckiem w myśl przepisów prawa pracy

Oprócz prawa do dodatkowego zasiłku opiekuńczego, każdemu z rodziców, który wychowuje przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat, zatrudnionemu na podstawie umowy o pracę, przysługuje w ciągu roku kalendarzowego prawo do zwolnienia od pracy w wymiarze 16 godzin albo 2 dni. Z zachowaniem prawa do wynagrodzenia, niezależnie od liczby dzieci pozostających na wychowaniu. Uprawnienie to wynika wprost z treści art. 188 Kodeksu pracy.

CZYTAJ TEŻ: Urlop zaległy – do kiedy trzeba go wykorzystać?

Pracujący rodzic decyduje, czy wolne weźmie w przeliczeniu na dni czy na godziny. W pierwszym przypadku ma do dyspozycji 2 dni liczone tak, jakby każdy z nich trwał 8 godzin. W drugiej sytuacji, rodzic deklaruje wykorzystanie 16 godzin, przy czym ustawodawca nie przewidział minimalnego wymiaru zwolnienia udzielanego w godzinach, pozostawiając to w gestii pracownika. Oznacza to, iż istnieje możliwość rozpisania tych godzin na kilka, a nawet kilkanaście dni. Przykładowo – pracownik zadeklaruje, iż przez 16 dni będzie wykorzystywał 1 godzinę zwolnienia w celu opieki nad dzieckiem.

CZYTAJ TEŻ: Koronawirus. Urlop wyznaczy nam szef

Przy zatrudnieniu w niepełnym wymiarze etatu, w niektórych przypadkach (np. zakładając, iż przy 3/5 etatu pracownik zobowiązany jest świadczyć pracę 3 dni w tygodniu) warto skorzystać z pierwszej możliwości, gdyż również wtedy przysługują 2 dni opieki nad dzieckiem, podczas gdy przy wyborze wymiaru godzinowego liczba tych godzin ulega zmniejszeniu, proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika. Pracownik może skorzystać z tego prawa również wtedy, gdy drugi rodzic (czy opiekun) nie pracuje (nie prowadzi działalności zarobkowej) albo korzysta z urlopu macierzyńskiego (urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego), rodzicielskiego lub wychowawczego. Warto jednak pamiętać, że jeżeli oboje rodzice lub opiekunowie dziecka pracują, uprawnienie powyższe przysługuje jednemu z nich.

Autor jest radcą prawnym z Kancelarii Radców Prawnych Mirosławski Galos Mozes. Kancelaria jest zrzeszona w sieci Kancelarie RP działającej pod patronatem dziennika „Rzeczpospolita”.

Powstają więc liczne pytania rodziców, ale i pracodawców – jak długo będzie obowiązywał zasiłek opiekuńczy dla rodziców i w jaki sposób będzie wypłacany?

Dobrą wiadomość dla rodziców i opiekunów przekazała Marlena Maląg, minister rodziny, pracy i polityki społecznej. Od 1 września rodzicom i opiekunom przysługuje, a właściwie przysługiwał dodatkowy zasiłek opiekuńczy w przypadku zamknięcia czy niemożności zapewnienia opieki przez szkołę, przedszkole, żłobek, klub dziecięcy czy placówkę dziennego pobytu. Przysługiwał, gdyż zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 27 sierpnia 2020 r. w sprawie określenia dłuższego okresu pobierania zasiłku opiekuńczego w celu przeciwdziałania COVID-19, możliwość skorzystania z dodatkowego zasiłku opiekuńczego przewidziano na okres 20 dni, czyli od 1 do 20 września 2020 r.

Pozostało 87% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo i Podatki
Kto płaci karę za jazdę autostradą leasingowym autem bez opłaty? Jest wyrok NSA
Prawo i Podatki
NSA wydał wyrok ws. zwrotu akcyzy przy korekcie faktury
Prawo i Podatki
Nowe przepisy mają zachęcić przedsiębiorców do zawierania ugód
Prawo i Podatki
Ministerstwo Rozwoju szykuje ułatwienia dla biznesu. Co obejmie deregulacja
Prawo i Podatki
MF: wszystkie wyroby tytoniowe zostaną objęte systemem Track&Trace