Błąd dostrzeżony przez obecnego ministra rolnictwa i rozwoju wsi dotyczy przedsiębiorców reprezentujących sektor przetwórstwa owocowo-warzywnego i grzybowego, których w Polsce – według danych Głównego Urzędu Statystycznego, a na które się powołał minister – jest 1298, a których przedmiotem działalności jest produkcja odtworzonych przecierów owocowych, swobodny obrót tymi wyrobami w ramach UE, EFTA oraz Turcji. Większą ich część stanowią małe i średnie przedsiębiorstwa (MŚP). W związku z tym minister rolnictwa Grzegorz Puda przygotował projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie jakości handlowej soków i nektarów owocowych.
Jak pojawił się błąd?
W 2003 roku minister rolnictwa i rozwoju wsi wydał rozporządzenie w sprawie szczegółowych wymagań w zakresie jakości handlowej soków i nektarów owocowych, które wdrożyło do polskiego prawa postanowienia dyrektywy Rady 2001/112/WE z 20 grudnia 2001 roku odnoszącej się do soków owocowych i niektórych podobnych produktów przeznaczonych do spożycia przez ludzi.
W 2012 roku wydano dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2012/12/UE z 19 kwietnia 2012 r., która zmieniła dyrektywę Rady 2001/112/WE. Modyfikacja prawna polegała na dostosowaniu załączników dyrektywy (2001/112/WE) do zmian stosownych norm międzynarodowych, w szczególności Normy Kodeksu Żywnościowego FAO/WHO, dotyczącej soków owocowych i nektarów (Codex Stan 247-2005) oraz uwzględnieniu postępu technicznego w metodach wytwarzania produktów objętych regulacją tą dyrektywą, a jaki to nastąpił między 2001 a 2012 rokiem.
Czytaj więcej
Minister rolnictwa chce, aby ARiMR, czyli najważniejsza dla polskiego rolnictwa państwowa agencja prowadziła działalność gospodarczą. Ten pomysł może wiele zmienić na polskim rynku rolnym oraz rolno-spożywczym.
Postanowienia dyrektywy 2012/12/UE do polskiego prawa wdrożył minister rolnictwa i rozwoju wsi rozporządzeniem z 8 lutego 2013 r., które zmieniło rozporządzenie z 2003 r.
Jedną z istotnych zmian było dodanie załącznika 3, co do którego – jak podkreślił minister rolnictwa w uzasadnieniu do obecnej zmiany – „w wyniku przeprowadzonych ówcześnie konsultacji wśród uwag nie zgłoszono zastrzeżeń do tytułu załącznika 3 ww. rozporządzenia, tytułów jego kolumn, ani treści przepisów rozporządzenia odnoszących się do załącznika nr 3”.
Czytaj więcej
Polskie MŚP potrzebują prostych, ale skutecznych metod wsparcia na rynku krajowym oraz rynkach eksportowych. Takim narzędziem mają być kontrakty branżowe.
W rezultacie, choć unijna dyrektywa dotyczy soków owocowych i wyrobów z nich w tym odtworzonych przecierów, to w polskim rozporządzeniu z 2013 r. nie ma o tym mowy. Innymi słowy pominięto odniesienie do odtworzonych przecierów owocowych. Ten brak jest widoczny w tytule załącznika numer 3. Obecnie jego obowiązująca nazwa brzmi: „Minimalna zawartość soków owocowych lub przecierów owocowych w nektarach owocowych”, a po zmianie będzie: „Minimalne wartości w skali Brixa dla odtworzonego soku owocowego i odtworzonego przecieru owocowego”.
Jakie są skutki prawne i ekonomiczne błędu?
Choć prawo unijne w Polsce można stosować wprost, to gdy jest wydany polski akt prawny wdrażający daną dyrektywę, to ma on pierwsze zastosowanie. Należy podkreślić, że rozporządzenie nie może być w treści sprzeczne lub nieścisłe. Tymczasem rozporządzenie z 2013 r. pomija istotny element regulacji, czyli odtworzone przeciery owocowe. Zdaniem ministra rolnictwa Grzegorza Pudy obecna regulacja jest zła, bowiem „może prowadzić do błędnych wniosków w interpretacji przepisu, co w konsekwencji może mieć negatywny wpływ na decyzje biznesowe, a nawet konkurencyjność krajowych produktów”. W praktyce konkurencja zagraniczna obecnie może podnosić zarzut ewentualnego braku legalności wytwarzania odtworzonego przecieru owocowego przez polskie przedsiębiorstwa. Dodanie właściwych wyrazów znosi to ryzyko.
Projekt rozporządzenia przedstawiony przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi nie rodzi obowiązku poniesienia przez firmy żadnych nakładów finansowych. Zmiana prawa ma charakter doprecyzowujący i w związku z tym nie podlega konsultacjom publicznym.
Rozporządzenie wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
