Odprawa emerytalna dla pracownika przechodzącego na emeryturę

Kiedy odprawa dla pracownika przechodzącego na emeryturę jest zwolniona z oskładkowania?

Publikacja: 01.12.2021 15:41

Świadczenie pieniężne tytułem przyznanej odprawy emerytalnej przysługuje w wysokości jednomiesięczne

Świadczenie pieniężne tytułem przyznanej odprawy emerytalnej przysługuje w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia obliczanego według zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.

Foto: insta_photos

Odprawa emerytalna jest świadczeniem pieniężnym, które w głównej mierze ma za zadanie łagodzić faktyczne skutki przejścia pracownika na zasłużoną przez niego emeryturę. Podstawę prawną nakładającą obowiązek jej wypłaty przez pracodawcę stanowi art. 921 § Kodeksu Pracy.

Przesłanką do nabycia roszczenia o wypłatę odprawy emerytalnej jest przede wszystkim ustanie stosunku pracy, a następnie przejście przez pracownika na emeryturę lub rentę. Podkreślić należy, że samo spełnienie przez pracownika warunków, na podstawie których pracownik ten będzie uprawniony do udania się na emeryturę, rentę nie nakłada na żadną ze stron stosunku pracy tj. pracownika i pracodawcę, obowiązku jego rozwiązania. Co za tym idzie, samo uzyskanie przez pracownika uprawnień emerytalnych nie stanowi podstawy do wypłaty przez pracodawcę odprawy pieniężnej.

Koniec stosunku pracy nieodzownym wymogiem uzyskania odprawy

Konieczną dodatkową przesłanką będącą podstawą do wypłaty przez pracodawcę odprawy emerytalnej stanowi rozwiązanie lub wygaśnięcie łączącego pracodawcę oraz pracownika stosunku pracy (tj. upływ okresu obowiązywania umowy o pracę). Jednakże istotnym jest to, aby ustanie zatrudnienia pracowniczego miało bezpośredni związek z przejściem pracownika na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy. W przeciwnym wypadku pracodawca będzie mógł zgodnie z literą prawa uchylić się od obowiązku wypłaty na rzecz pracownika odprawy emerytalnej.

Należy mieć na uwadze, że z przejściem na emeryturę wiąże się zamiana statusu osoby pracownika na status wyłącznie emeryta (wyrok z dnia 11 października 2007 r., III PK 40/07). Powyższe ma miejsce zawsze przez ustanie łączącego pracownika z pracodawcą stosunku pracy. Tym samym dopóki strony wiąże umowa o pracę, osoba pobierająca emeryturę nie przestaje być pracownikiem, a w konsekwencji powyższego nie ma prawa do odprawy emerytalnej.

Czytaj więcej

Składki ZUS na 2022 r., czyli kolejna duża podwyżka

Odprawa emerytalna nie będzie przysługiwać pracownikowi, którego stosunek pracy ustał np. w wyniku naruszenia przez niego ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych, pomimo tego, iż posiadać będzie on uprawnienia do przejścia na emeryturę. W takim przypadku rozwiązanie umowy o pracę nie będzie miało bezpośredniego związku z uprawnieniami emerytalnymi pracownika, co za tym idzie, nie będzie mogło ono stanowić podstawy pracownika do żądania od pracodawcy wypłacenia odprawy emerytalnej. Powyższy pogląd znalazł również potwierdzenie w wyroku Sądu Najwyższego z 26 listopada 2013 r., sygn. akt II PK 60/13, w którym podkreślono, że odprawa emerytalna stanowi nie tylko pewnego rodzaju gratyfikację za staż pracy (emerytalny), lecz również za właściwe wykonywanie pracy przez pracownika. Tym samym, w sytuacji, w której stosunek pracy ustał w wyniku naruszenia ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych, zdarzenie to nie stanowi podstawy do stwierdzenia, iż miało ono związek z przejściem przez pracownika na emeryturę.

Pracodawca może zaoferować wyższą odprawę

Świadczenie pieniężne tytułem przyznanej odprawy emerytalnej przysługuje w wysokości jednomiesięcznego wynagrodzenia obliczanego według zasad obowiązujących przy ustalaniu ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Z uwagi na fakt, iż przepisy prawa pracy określają pewne minimum ochrony pracownika jakie obowiązany jest zapewnić pracodawca, wskazać należy, że nie ma żadnych przeciwskazań, aby pracodawca określił korzystniejszy sposób określenia wysokości odprawy emerytalnej.

Wypłacona przez pracodawcę kwota pieniężna tytułem przyznanej odprawy emerytalnej, zgodnie z treścią § 2 pkt 2 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, nie stanowi podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne oraz rentowe. Powyższe wyłączenie dotyczy również ubezpieczenia zdrowotnego (podstawa prawna art. 81 ust.1 z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych).

Co znamienne, brak obowiązku odprowadzenia przez pracodawcę składek ubezpieczeniowych dotyczy również kwoty przekraczającej wysokość jednomiesięcznego wynagrodzenia przyznanej przez pracodawcę tytułem przejścia przez pracownika na emeryturę. Swoiste zwolnienie z obowiązku uiszczenia składek emerytalno-rentowych, zdrowotnych przysługuje pracownikowi w całości, a więc jest niezależne od wysokości wypłaconej przez pracodawcę odprawy emerytalnej. Pracodawca tak określoną wysokość świadczenia pieniężnego zobowiązany jest wypłacić pracownikowi w dniu rozwiązania, wygaśnięcia umowy o pracę.

Odpowiedzi udzieliła Aleksandra Czerniecka, radca prawny z Kancelarii SQUARE Tax & Legal. Kancelaria jest zrzeszona w sieci Kancelarie RP działającej pod patronatem dziennika „Rzeczpospolita”.

Odprawa emerytalna jest świadczeniem pieniężnym, które w głównej mierze ma za zadanie łagodzić faktyczne skutki przejścia pracownika na zasłużoną przez niego emeryturę. Podstawę prawną nakładającą obowiązek jej wypłaty przez pracodawcę stanowi art. 921 § Kodeksu Pracy.

Przesłanką do nabycia roszczenia o wypłatę odprawy emerytalnej jest przede wszystkim ustanie stosunku pracy, a następnie przejście przez pracownika na emeryturę lub rentę. Podkreślić należy, że samo spełnienie przez pracownika warunków, na podstawie których pracownik ten będzie uprawniony do udania się na emeryturę, rentę nie nakłada na żadną ze stron stosunku pracy tj. pracownika i pracodawcę, obowiązku jego rozwiązania. Co za tym idzie, samo uzyskanie przez pracownika uprawnień emerytalnych nie stanowi podstawy do wypłaty przez pracodawcę odprawy pieniężnej.

Pozostało 83% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
ZUS
Ulga na start i preferencyjny ZUS a współpraca z byłym pracodawcą
ZUS
Składka zdrowotna: zbliża się ważny termin dla przedsiębiorców
ZUS
Kolejna porażka przedsiębiorczych matek przed Sądem Najwyższym
ZUS
Nie każdy przedsiębiorca skorzysta z wakacji od ZUS
ZUS
Będzie rewolucja w składce zdrowotnej. Ma być prostsza i niższa