Powierzenie innej pracy
Należy także zaznaczyć, iż na
podstawie art. 42 § 4 k.p., w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy, może on powierzyć
pracownikowi inną pracę, jednak pod pewnymi warunkami. Może być to inna praca, niż
ta określona w umowie o pracę, przydzielona na okres nieprzekraczający 3
miesięcy w roku kalendarzowym, jeżeli nie powoduje ona obniżenia wynagrodzenia
i odpowiada kwalifikacjom pracownika.
Odmowa przez pracownika wykonania polecenia
Odmowa wykonania polecenia służbowego przez pracownika może
nastąpić w sytuacji gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy i
stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika, albo gdy
wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom. Pracownik
w takiej sytuacji ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając
o tym niezwłocznie przełożonego. Powstrzymanie się od wykonywania pracy może
nastąpić wyłącznie w przypadku łącznego wystąpienia przesłanek określonych w
art. 210 § 1 k.p., tj. warunki pracy nie odpowiadają bezpieczeństwu i higienie
pracy oraz warunki te stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia
pracownika (zob. wyrok Sądu Najwyższego – Izby Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i
Spraw Publicznych z 11 maja 2006 r., sygn. I PK 191/05).
Odmowa z powodu COVID-19 - niestety obawa to za mało
Biorąc pod uwagę przedstawione stanowisko, sama obawa
pracownika związana z panującą epidemią COVID-19 nie może stanowić samoistnej
przyczyny odmowy świadczenia pracy bądź wykonywania poleceń służbowych. Zagrożenie
dla życia i zdrowia, o którym mowa powyżej, musi być zagrożeniem realnym i
obiektywnie sprawdzalnym, a nie potencjalnym, opartym na strachu czy zbiorowej
panice ani takim, gdzie zagrożenie byłoby jedynie pośrednie.
Ocena, czy warunki pracy
stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika powinna być
dokonywana przy użyciu kryterium obiektywnego. W sytuacji, gdy pracodawca zapewnia pracownikom środki
ochrony osobistej, jednorazowe rękawiczki lub płyn do dezynfekcji oraz zapewnia
odległość między stanowiskami pracy wynoszącą co najmniej 1,5 m (chyba, że jest to niemożliwe ze względu na
charakter działalności wykonywanej w danym zakładzie pracy, a zakład ten
zapewnia środki ochrony osobistej związane ze zwalczaniem epidemii), brak
będzie uzasadnionych podstaw do odmowy świadczenia pracy przez pracownika lub
odmowy wykonania polecenia służbowego powołując się na zagrożenie wynikające ze
stanu epidemii COVID-19.
Konsekwencje
niezasadnej odmowy
Pracownik,
odmawiając wykonania polecenia służbowego, nie mając ku temu podstaw, naraża
się na odpowiedzialność porządkową w postaci upomnienia lub nagany. Działanie
takie może być także zakwalifikowane jako ciężkie naruszenie podstawowych
obowiązków pracowniczych, bowiem świadome łamanie i niewykonywanie
poleceń przełożonych kwalifikowane jest jako ciężkie naruszenie podstawowych
obowiązków pracowniczych (zob. wyrok Sądu Najwyższego – Izba Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych z 11 marca 2020 r., sygn. akt. III PK 24/19).
