Jak zrestrukturyzować spółkę cywilną?

O restrukturyzacji spółki cywilnej możemy mówić tylko w tym sensie, że postępowaniem restrukturyzacyjnym objęci zostaną jej wspólnicy. Możliwa jest też sytuacja, w której postępowanie restrukturyzacyjne wdraża się jedynie wobec niektórych wspólników.

Publikacja: 10.05.2022 11:34

W przypadku spółek cywilnych mamy do czynienia z majątkiem prywatnym każdego ze wspólników – tu częs

W przypadku spółek cywilnych mamy do czynienia z majątkiem prywatnym każdego ze wspólników – tu często w grę wchodzi także kwestia wspólności majątkowej małżeńskiej – oraz majątkiem samej spółki, a więc łącznie należący do wspólników.

Foto: praphab144

Spółka cywilna nadal – pomimo łatwej „dostępności” osobowych i kapitałowych spółek, których funkcjonowanie ustawodawca uregulował w Kodeksie spółek handlowych, jest często wybieraną formą prowadzenia działalności gospodarczej. Przy czym od razu należy zaznaczyć, że spółka cywilna w rzeczywistości jest jedynie umową pomiędzy wspólnikami, którzy zobowiązują się razem dążyć do osiągnięcia określonego celu gospodarczego. Właśnie z tego faktu wypływa większość problemów z praktycznym stosowaniem tej konstrukcji prawnej. Także w sferze restrukturyzacji. Jak więc je rozwiązać?

Czy spółka cywilna podlega restrukturyzacji?

Aby w ogóle myśleć o przeprowadzeniu postępowania restrukturyzacyjnego, najpierw należy zbadać, czy dany podmiot posiada zdolność restrukturyzacyjną, a więc „możność” bycia objętym procedurami określonymi w Prawie restrukturyzacyjnym. Kwestię tę właściwie jednoznacznie rozstrzygnął ustawodawca, decydując, że przepisy Prawa restrukturyzacyjnego stosuje się do:

·         przedsiębiorców (w rozumieniu Kodeksu cywilnego);

·         spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, prostych spółek akcyjnych i spółek akcyjnych nieprowadzących działalności gospodarczej;

·         wspólników osobowych spółek handlowych ponoszących odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem oraz wspólników spółki partnerskiej.

W katalogu tym nie ma, ani spółki cywilnej – co nie jest niczym dziwnym biorąc pod uwagę fakt, że nie posiada ona odrębnej podmiotowości prawnej – ani jej wspólników. Z drugiej jednak strony spółka ta i jej wspólnicy nie znaleźli się także na liście podmiotów, którym ustawodawca wprost odmówił zdolności restrukturyzacyjnej. Przy tej okazji warto wspomnieć, że znajdują się na niej m.in. fundusze inwestycyjne, zakłady ubezpieczeń i asekuracji, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe czy oddziały banków zagranicznych. Czy to oznacza, że spółka cywilna nie podlega restrukturyzacji?

Czytaj więcej

Wysiłek włożony w restrukturyzację nigdy nie idzie na marne

Odpowiadając na to pytanie należy powrócić do definicji omawianej tu spółki, zawartej w art. 860 § 1 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tym przepisem przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów. Co prawda obowiązek ten nie wynika wprost z przytoczonego tu przepisu, jednak w zdecydowanej większości przypadków wspólnikami spółki cywilnej są przedsiębiorcy – a więc podmioty posiadające zdolność restrukturyzacyjną. Stąd o restrukturyzacji spółki cywilnej możemy mówić tylko w tym sensie, że objęci tym postępowaniem zostaną jej wspólnicy.

Skomplikowane relacje

To z kolei rodzi szereg dalszych problemów. Na niektóre z nich pośrednio wskazuje sam ustawodawca w art. 190 Prawa restrukturyzacyjnego. Przepis ten określa zasady wyznaczania sędziego-komisarza, nadzorcy sądowego albo zarządcy dla poszczególnych wspólników spółki cywilnej. Powinny być to jedne i te same osoby, co zdecydowanie ułatwia procedowanie tego rodzaju spraw. Otóż należy pamiętać, że przeprowadzenie postępowania restrukturyzacyjnego w omawianych tu przypadkach oznacza konieczność jego otwarcia wobec wszystkich wspólników spółki cywilnej.

Czytaj więcej

Zasady podziału wierzycieli na grupy. Kiedy warto po nie sięgnąć?

Z tego względu w stosunku do każdego z nich ocenia się przesłanki restrukturyzacji – a więc wystąpienie stanu niewypłacalności bądź zagrożenia taką niewypłacalnością. Formalnie są to niezależne od siebie postępowania, stąd ustawodawca zdecydował, że mogą się one toczyć wobec tych samych organów. Jednocześnie należy podkreślić, że możliwa jest sytuacja, w której postępowanie restrukturyzacyjne wdraża się jedynie wobec niektórych wspólników. To z kolei dodatkowo komplikuje całość przedsięwzięcia.

Chodzi tu przede wszystkim o rozróżnienie składników majątkowych, które stają się masą restrukturyzacyjną. Otóż w przypadku spółek cywilnych mamy do czynienia z majątkiem prywatnym każdego ze wspólników – tu często w grę wchodzi także kwestia wspólności majątkowej małżeńskiej – oraz majątkiem samej spółki, a więc łącznie należący do wspólników. Jednak biorąc pod uwagę ścisłe zależności pomiędzy tymi reżimami majątkowymi, najczęściej upadłość bądź zagrożenie upadłością jednego ze wspólników wiąże się z koniecznością wdrożenia restrukturyzacji lub upadłości wobec każdego z nich. Nie zmienia to faktu, że w praktyce może okazać się, iż krąg wierzycieli różni się w poszczególnych postępowaniach – co z kolei oznacza konieczność uważnego prowadzenia tych spraw.  

Konrad Radwan z Kancelarii Restrukturyzacyjnej KPR. Kancelaria jest zrzeszona w sieci Kancelarie RP działającej pod patronatem dziennika „Rzeczpospolita”.             

Spółka cywilna nadal – pomimo łatwej „dostępności” osobowych i kapitałowych spółek, których funkcjonowanie ustawodawca uregulował w Kodeksie spółek handlowych, jest często wybieraną formą prowadzenia działalności gospodarczej. Przy czym od razu należy zaznaczyć, że spółka cywilna w rzeczywistości jest jedynie umową pomiędzy wspólnikami, którzy zobowiązują się razem dążyć do osiągnięcia określonego celu gospodarczego. Właśnie z tego faktu wypływa większość problemów z praktycznym stosowaniem tej konstrukcji prawnej. Także w sferze restrukturyzacji. Jak więc je rozwiązać?

Pozostało 89% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Zarządzanie
Wypadek w firmie – jakie obowiązki ma pracodawca?
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Zarządzanie
Co zrobić, gdy ktoś podszywa się pod twoją działalność? Trzy przykłady reakcji
Zarządzanie
Permanentny stres w pracy. Czuje go co piąty Polak
Zarządzanie
Nowe benefity pracownicze. Konsultacja z dietetykiem?
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Zarządzanie
Polskie firmy są nieprzygotowane na zarządzanie w kryzysie