Badania wstępne - kto
za nie płaci?
Art. 229 § 1
kodeksu pracy określa, że osoby przyjmowane do pracy lub przenoszone na inne
stanowisko pracy, na którym występują czynniki szkodliwe dla zdrowia lub
warunki uciążliwe, podlegają wstępnym badaniom lekarskim. Jest to jeden z
podstawowych obowiązków pracodawcy. Badania te, przeprowadzane są na koszt
pracodawcy. Pracodawca nie może dopuścić pracownika do pracy bez aktualnego
zaświadczenia lekarskiego, stwierdzającego brak przeciwskazań do wykonywania
przez pracownika pracy na danym stanowisku. Badania wstępne muszą być wykonane
przed dopuszczeniem pracownika do pracy. Nie jest również określony czas jaki
może upłynąć pomiędzy wykonaniem badań a rozpoczęciem pracy. Jest ono aktualne
w okresie w nim wymienionym do czasu, aż upłynie wskazana w nim data kolejnego
badania lub do kiedy wystąpiło zdarzenie mające wpływ na stan zdrowia
pracownika (wyrok Sądu Najwyższego z 18 grudnia 2002 I PK 44/02).
Nie ma podstawy prawnej
umożliwiającej roszczenie od potencjalnego pracownika zwrotu kosztów badań
lekarskich, nawet jeżeli to z jego winy nie doszło do nawiązania stosunku
pracy. Koszty badań wstępnych, okresowych i kontrolnych pokrywa pracodawca na
podstawie skierowania, które na nie wystawił. Za dopuszczenie pracownika do
pracy bez aktualnych badań lekarskich ponosi odpowiedzialność pracodawca.
Sprzątnij biuro, by pracownik wrócił do firmy
Omicron, nowy wariant wirusa Covid-19, sprawił, że firmy znów starają się przewidzieć jego wpływ na biznes i miejsca pracy. Większość ma nadzieję na ponowne otwarcie biur już w styczniu 2022 r., ale może to się okazać bardzo trudne.
W wyroku Sądu
Apelacyjnego w Gdańsku z 11 stycznia 2017r.
(III AUa 1443/16) określono, że: ,,dopuszczenie pracownika do pracy bez
aktualnego orzeczenia stanowi wykroczenie, zagrożone karą grzywny od 1.000,00
do 30.000,00 zł (zob. art. 283 § 1 k.p.). Wynika to stąd, że wymóg
posiadania aktualnych badań lekarskich przez pracownika obciąża pracodawcę,
który zgodnie z art. 229 § 4 k.p. nie może dopuścić do pracy
pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań
do pracy na określonym stanowisku. To on jest odpowiedzialny za stan
bezpieczeństwa i higieny pracy, zaś w przypadku nieprzestrzegania przepisów lub
zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, to pracodawca, a nie pracownik podlega
karze (art. 283 § 1 k.p.)”
Podsumowując, nawet
zgoda pracownika na pokrycie kosztów odbytych badań lekarskich, nie powoduje,
że pracodawca może przystać na tę propozycję. Skierowanie pracownika na wstępne
badania lekarskie, po których pracownik nie podejmuje pracy, należy kwalifikować
do ryzyka prowadzenia działalności gospodarczej i pracodawca musi liczyć się z
możliwością, że pracownik zrezygnuje z pracy nawet przed jej rozpoczęciem.
