Sprawozdanie finansowe w czasie pandemii COVID-19

Komitet Standardów Rachunkowości opracował rekomendacje pt. sprawozdanie finansowe w czasie pandemii COVID-19. Zawarte w nim informacje mogą być pomocne w czasie tworzenia sprawozdanie finansowego za rok 2020.

Publikacja: 25.03.2021 12:22

Sprawozdanie finansowe w czasie pandemii COVID-19

Foto: Roczne sprawozdanie finansowe jest teraz trudniej sporządzić ze względu na pandemię. Źródło Adobe Stock

Za ocenę sytuacji jednostki na dzień bilansowy i przygotowanie prognozy na kolejny rok obrotowy odpowiedzialny jest kierownik jednostki. Zasada kontynuacji działalności określa, że jednostka gospodarcza będzie kontynuowała swoją działalność w dającej się przewidzieć przyszłości oraz w niezmienionym istotnie zakresie, bez postawienia jej w stan upadłości lub likwidacji. Jest to jedna z nadrzędnych zasad rachunkowości.

Kierownik jednostki powinien przeanalizować zarówno sytuację jaka miała miejsce w roku 2020, ale również zdarzenia zachodzące po zakończeniu roku bilansowego. Ważne jest wytypowanie niepewności i ryzyka związanego z kontynuowaniem działalności, zachowaniem płynności finansowej oraz dokonanie wyceny aktywów i pasywów w zależności od wyniku przeprowadzonej analizy. Ocena kontynuacji działalności przez przedsiębiorstwo  jest obowiązkiem wynikającym z  art. 5 ust. 2 ustawy o rachunkowości.

Założenie kontynuacji działalności oraz zdarzenia po dniu bilansowym

Szczegółowe i bardzo dokładne przeprowadzenie oceny zasadności kontynuowania działalności lub jej braku, jest szczególnie ważna w okresie pandemii. Szczególnie biorąc pod uwagą dużą liczbę branż, które negatywnie odczuły jej wystąpienie. Oprócz danych historycznych należy wziąć pod uwagę zdarzenia, które wystąpiły po dniu bilansowym i  dalszy rozwój pandemii COVID-19, brak możliwego do przewidzenia momentu jej zakończenia oraz wpływ na jednostkę obowiązujących zasad. Kierownik jednostki dokonując tej oceny, powinien przeprowadzić analizę ryzyka szczególnie operacyjnego, finansowego a także zdiagnozować wszystkie obszary, które mogą mieć negatywny wpłaty na funkcjonowanie przedsiębiorstwa.

CZYTAJ TEŻ: Czy pracodawca może sprawdzić warunki pracy zdalnej?

Komitet zaleca wykonanie stres – testów. Komitet Standardów Rachunkowości publikuje listę pytań, na które powinien odpowiedzieć sobie kierownik jednostki przy rozpatrywaniu sytuacji przedsiębiorstwa w zakresie kontynuowania działalności:

  1. czy występują okoliczności wskazujące na istotne zagrożenia kontynuacji działalności, w tym z powodu negatywnego wpływu pandemii?
  2. czy pomimo tych zagrożeń założenie kontynuacji działalności jest zasadne?
  3. czy pomimo zasadności założenia kontynuacji działalności występuje istotna niepewność co do założenia kontynuacji działalności?

Analizę dotyczącą kontynuacji działalności przeprowadza się dwukrotnie. Pierwszy raz na dzień sporządzenia sprawozdania finansowego i drugi przed jego zatwierdzeniem.

Przeprowadzono ocenę, co dalej?

Komitet Standardów Rachunkowości opisuje trzy możliwości działania po przeprowadzonej analizie:

  1. kontynuacja działalności jest zasadna i nie występują żadne istotne zagrożenia i ryzyka. Aktywa i pasywa wykazywane są przy założeniu, że przedsiębiorstwo będzie mogło uzyskać korzyści ekonomiczne z aktywów i regulować zobowiązania podczas prowadzenia działalności;
  2. kontynuacja działalności jest racjonalna, jednak występują znaczne niepewności co do możliwości kontynuowania działalności przez jednostkę w najbliższej przyszłości. Jednak, jak podkreślono w omawianych rekomendacjach, nie jest to wystarczającym powodem do odstąpienia od sporządzania sprawozdania finansowego przy założeniu kontynuacji działalności. Jednostka sporządza sprawozdanie finansowe, przy założeniu kontynuowania działalności tak długo aż nie będzie pewna, że nie będzie kontynuowała działalności w dającej się przewidzieć przyszłości, w okresie nie krótszym niż 12 miesięcy od dnia bilansowego.
  3. uznanie, że jednostka nie będzie kontynuowała działalności, sprawozdanie finansowe sporządza się według zasad określonych w art. 29 i art. 36 ust. 3 ustawy o rachunkowości.
CZYTAJ TEŻ: Alkohol jako firmowy prezent świąteczny. Co z podatkiem VAT?

Art. 54 ust. 1 ustawy o rachunkowości określa, co należy zrobić gdy po sporządzeniu sprawozdania finansowego okaże się, że coś nie zostało w nim ujęte: „Jeżeli po sporządzeniu rocznego sprawozdania finansowego, a przed jego zatwierdzeniem, jednostka otrzymała informacje o zdarzeniach, które mają istotny wpływ na to sprawozdanie finansowe, lub powodujących, że założenie kontynuowania działalności przez jednostkę nie jest uzasadnione, powinna ona odpowiednio zmienić to sprawozdanie, dokonując jednocześnie odpowiednich zapisów w księgach rachunkowych roku obrotowego, którego sprawozdanie finansowe dotyczy, oraz powiadomić biegłego rewidenta, który sprawozdanie to bada lub zbadał. Jeżeli zdarzenia, które nastąpiły po dniu bilansowym, nie powodują zmiany stanu istniejącego na dzień bilansowy, to odpowiednie wyjaśnienia zamieszcza się w informacji dodatkowej.”

Zdarzenia występujące po dniu bilansowym można podzielić na:

  • korygujące, które wymagają ujęcia zarówno w księgach rachunkowych, jak i w sprawozdaniu finansowym;
  • niekorygujące, które wymagają jedynie ujęcia w sprawozdaniu finansowym.

Jeżeli po sporządzeniu sprawozdania finansowego, ale przed jego zatwierdzeniem, jednostka otrzyma informacje o zdarzeniach, które powodują, że założenie kontynuowania działalności przed jednostkę nie jest zasadne, powinna zmienić sprawozdanie oraz powiadomić biegłego rewidenta, który badał sprawozdanie lub jest w trakcie tych czynności.

Sprawozdanie finansowe – gdzie przedstawić informację?

Decyzję dotyczącą założenia kontynuacji działalności umieszcza się we wprowadzeniu do sprawozdania finansowego. Określa się czy sprawozdanie sporządzono przy założeniu kontynuacji działalności. Takie informacje powinny być również zawarte w dodatkowych informacjach i objaśnieniach.

Za ocenę sytuacji jednostki na dzień bilansowy i przygotowanie prognozy na kolejny rok obrotowy odpowiedzialny jest kierownik jednostki. Zasada kontynuacji działalności określa, że jednostka gospodarcza będzie kontynuowała swoją działalność w dającej się przewidzieć przyszłości oraz w niezmienionym istotnie zakresie, bez postawienia jej w stan upadłości lub likwidacji. Jest to jedna z nadrzędnych zasad rachunkowości.

Kierownik jednostki powinien przeanalizować zarówno sytuację jaka miała miejsce w roku 2020, ale również zdarzenia zachodzące po zakończeniu roku bilansowego. Ważne jest wytypowanie niepewności i ryzyka związanego z kontynuowaniem działalności, zachowaniem płynności finansowej oraz dokonanie wyceny aktywów i pasywów w zależności od wyniku przeprowadzonej analizy. Ocena kontynuacji działalności przez przedsiębiorstwo  jest obowiązkiem wynikającym z  art. 5 ust. 2 ustawy o rachunkowości.

Pozostało 83% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Księgowość
MDR zawieszone przez pandemię, ale eksperci radzą raportować na bieżąco
Księgowość
Polskie firmy nieprzygotowane do e-faktur
Księgowość
Wydatki na wdrożenie JPK i KSeF można odliczyć w czasie
Księgowość
Przejście z ryczałtu na skalę: jak księgować koszty
Księgowość
Konsekwencje niezłożenia sprawozdania finansowego do KRS