Kiedy tworzymy odpis aktualizujący należności?

Odpisy aktualizujące tworzone są w wyniku stosowania zasady ostrożności oraz zasady prawdziwego i rzetelnego obrazu, opisanych w przepisach i normach prawnych.

Publikacja: 14.04.2022 13:41

Przed zamknięciem ksiąg rachunkowych i sporządzeniem bilansu trzeba przeanalizować wszystkie nieureg

Przed zamknięciem ksiąg rachunkowych i sporządzeniem bilansu trzeba przeanalizować wszystkie nieuregulowane przez kontrahentów należności.

Foto: jaaff

Odpisy aktualizujące stosuje się w stosunku do należności, których spłata przez nabywców jest zagrożona, wyegzekwowanie ich jest niemożliwe lub może przysporzyć pewnych trudności. Ich wartość w księgach rachunkowych wymaga aktualizacji nie później niż na dzień bilansowy. Na dzień bilansowy wycenia się należności w kwocie wymaganej zapłaty z zachowaniem zasady ostrożności - mówi o tym art. 28 ust. 1 pkt 7 ustawy o rachunkowości. Zasada ostrożności oznacza, że spółka powinna ocenić realność i prawdopodobieństwo uregulowania przez dłużnika zobowiązania a także stopień ryzyka, utraty przyszłych korzyści ekonomicznych. W bilansie wykazuje się je z uwzględnieniem stopnia prawdopodobieństwa utraty przyszłych korzyści ekonomicznych. Kwotę wymaganej zapłaty można zdefiniować jako wartość nominalną zapłaty, powiększoną o należne sprzedawcy kary umowne, odsetki za zwłokę, zasądzone koszty sądowe, należne odszkodowania itd.

Kiedy podjąć decyzję o utworzeniu odpisu?

Na podstawie posiadanych i zebranych informacji o dłużniku należy określić stopień prawdopodobieństwa spłaty długu i podjąć decyzję o utworzeniu odpisu. Warto sprawdzić zapisy polityki rachunkowości przedsiębiorstwa i adnotacje tam zawarte, dotyczące tworzenia odpisów aktualizujących. Każdą sytuację należy przeanalizować indywidualnie. Przed zamknięciem ksiąg rachunkowych i sporządzeniem bilansu trzeba przeanalizować wszystkie nieuregulowane przez kontrahentów należności. Spółka powinna w sposób racjonalny i rozsądny podjąć decyzję o utworzeniu odpisu aktualizującego należność i o jego wysokości. Podjęta decyzja powinna mieć formę pisemną, zawierać opis sytuacji i powody, dla których tworzony jest odpis, a także, być zatwierdzona przez kierownika jednostki.

Czytaj więcej

Rozwiązanie rezerwy na niewykorzystany urlop

W jakich sytuacjach tworzy się odpis aktualizujący?

Odpisu aktualizującego dokonuje się w stosunku do:

·         należności od dłużników postawionych w stan likwidacji lub stan upadłości, w stosunku do których otwarto postępowanie restrukturyzacyjne - odpis do wysokości należności nieobjętej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności, zgłoszonej likwidatorowi lub zawartej w spisie wierzytelności w postępowaniu restrukturyzacyjnym;

·         należności przeterminowanych lub nieprzeterminowanych, których ryzyko nieściągalności jest duże, w przypadkach uzasadnionych rodzajem prowadzonej działalności lub strukturą odbiorców – odpis w wysokości wiarygodnie oszacowanej kwoty odpisu;

·         należności stanowiących równowartość kwoty podwyższających należności, w stosunku do których dokonano już odpisu aktualizującego należności - odpis w wysokości tych kwot;

·         należności kwestionowanych przez dłużnika oraz tych, z których zapłatą dłużnik zalega a na podstawie oceny sytuacji finansowej i majątkowej dłużnika uregulowanie należności nie jest prawdopodobne - odpis w wysokości niepokrytej gwarancją lub innym zabezpieczaniem należność;

·         należności od dłużników w przypadku oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości, w sytuacji gdy majątek dłużnika nie wystarcza na pokrycie zobowiązania lub jest w wysokości, która pozwala na jedynie zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego - odpis w pełnej wysokości należności.

Odpisy aktualizujące należności są zaliczane w zależności od rodzaju należności (której dotyczy dany odpis) do pozostałych kosztów operacyjnych lub kosztów finansowych. Odpisu dokonuje się również w sytuacji, gdy wymienione zdarzenia zostaną ujawnione pomiędzy dniem bilansowym a dniem, w którym następuje zamknięcie ksiąg rachunkowych.

Odpis aktualizujące należności a podatek CIT

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych przewiduje możliwość zaliczenia do kosztów podatkowych utworzonych odpisów, jednak w wysokości nie wyższej od tej, która była uprzednio zaliczona do przychodów podatkowych, w sytuacji gdy ich nieściągalność została uprawdopodobniona. Należności nieściągalne to te, których nie można wyegzekwować od dłużnika. Oznacza to, że nie istnieje możliwość zaspokojenia roszczeń wierzyciela z majątku dłużnika. Przyjmuje się, że wszystkie możliwości zaspokojenia długu wyczerpano i nie przyniosły oczekiwanych rezultatów. Brak możliwości wyegzekwowania długu nie oznacza, że dług zniknął lub wierzyciel nie ma prawa do dochodzenia jego zaspokojenia. Uznanie wierzytelności za nieściągalną jest przyznaniem, że wszystkie dostępne możliwości wykorzystano.

Odpisy aktualizujące stosuje się w stosunku do należności, których spłata przez nabywców jest zagrożona, wyegzekwowanie ich jest niemożliwe lub może przysporzyć pewnych trudności. Ich wartość w księgach rachunkowych wymaga aktualizacji nie później niż na dzień bilansowy. Na dzień bilansowy wycenia się należności w kwocie wymaganej zapłaty z zachowaniem zasady ostrożności - mówi o tym art. 28 ust. 1 pkt 7 ustawy o rachunkowości. Zasada ostrożności oznacza, że spółka powinna ocenić realność i prawdopodobieństwo uregulowania przez dłużnika zobowiązania a także stopień ryzyka, utraty przyszłych korzyści ekonomicznych. W bilansie wykazuje się je z uwzględnieniem stopnia prawdopodobieństwa utraty przyszłych korzyści ekonomicznych. Kwotę wymaganej zapłaty można zdefiniować jako wartość nominalną zapłaty, powiększoną o należne sprzedawcy kary umowne, odsetki za zwłokę, zasądzone koszty sądowe, należne odszkodowania itd.

Pozostało 81% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Księgowość
MDR zawieszone przez pandemię, ale eksperci radzą raportować na bieżąco
Materiał Promocyjny
Wykup samochodu z leasingu – co warto wiedzieć?
Księgowość
Polskie firmy nieprzygotowane do e-faktur
Księgowość
Wydatki na wdrożenie JPK i KSeF można odliczyć w czasie
Księgowość
Przejście z ryczałtu na skalę: jak księgować koszty
Materiał Promocyjny
Jak kupić oszczędnościowe obligacje skarbowe? Sposobów jest kilka
Księgowość
Konsekwencje niezłożenia sprawozdania finansowego do KRS